معارف بوک

غاضَ الْوَفاءُ وَ فاضَ الْغَدْرُ وَ اتّسَعَتْ          مَسافَةُ الْخُلْفِ بَیْنَ الْقَوْلِ وَ الْعَمَلِ

در عصر ما وفا کمیاب شده و بىوفایى و پیمان شکنى فراوان گشته و فاصله میان گفتار و عمل بسیار زیاد شده».
6ـ در حدیث دیگرى از امام باقر (علیه السلام) چنین آمده است: «ثَلاثٌ لَمْ یَجْعَلِ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لاَِحَد فِیهِنَّ رُخْصَةً اَداءُ الاَْمانَةِ اِلَى البَرِّ وَ الْفاجِرِ، وَ الْوَفاءِ بِالْعَهْدِ لِلْبَرَّ وَ الْفاجِرِ، وَ بِرُّ الْوالِدَیْنِ بَرَّیْنِ کانا اَوْ فاجِرَیْنِ; سه چیز است که خداوند به احدى اجازه مخالفت با آن را نداده است; اداى امانت خواه صاحب امانت انسان نیکوکارى باشد یا بدکار، و وفاى به عهد، خواه طرف مقابل نیکوکار باشد یا بدکار، و نیکى به پدر و مادر خواه آن دو نیکوکار باشند یا بدکار».{1}

همین مضمون در جاى دیگر از امام صادق (علیه السلام) نیز نقل شده است.{2}
این حدیث به خوبى نشان مى دهد که در قانون وفاى به عهد و اداى امانت و نیکى به پدر و مادر هیچ گونه استثنایى وجود ندارد.
7ـ در حدیث دیگرى امام (علیه السلام) عهد و پیمان را همچون طوقى بر گردن انسان مى داند مى فرماید: «اِنَّ الْعُهُودَ قَلائِدٌ فِى الاَْعْناقِ اِلى یَوْمِ الْقِیامَةِ فَمَنْ وَصَلَها وَصَلَهُ اللّهُ، وَ مَنْ نَقَضَها خَذَلَهُ اللّهُ; عهد و پیمان ها طوقى بر گردن انسان است تا روز قیامت، کسى که آن را پیوند دهد (و به آن وفا کند) خداوند پیوند او را (با پاداشها و نعمتهایش) برقرار مى سازد، و کسى که آن را بشکند، خداوند او را به حال خود رها مى سازد (تا در برابر حوادث روزگار درهم بشکند)».{3}
8ـ در حدیث دیگرى آمده است که شخصى به على بن الحسین امام سجاد (علیه السلام)عرض کرد: «اَخْبِرْنِى بِجَمِیعِ شَرایِعِ الدِّینِ; تمام اصول اسلام را (به طور فشرده) براى من بیان فرما».
امام در پاسخ کوتاهى فرمود: «قَوْلُ الْحَقِّ وَالْحُکْمُ بِالْعَدْلِ وَ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ; سخن حق گفتن، و داورى به عدالت کردن، و به عهد وفا نمودن است».{4}