معارف بوک

درد بزرگ مبتلا هستند، غالباً در جامعه منزوى مى شوند، و مردم با آنها قطع رابطه مى کنند، و اگر به خاطر الزام هاى اجتماعى یا پست و مقامشان مجبور به مراوده با آنها باشند، در دل بر آنها نفرین مى فرستند، و تا بتوانند از آن ها مى گریزند.
هرگاه این بیمارى اخلاقى در عالمان دینى و خادمان مذهب پیدا شود، خطر بسیار بزرگترى به دنبال دارد و آن این که سبب بدبینى و سوء ظن مردم به اصل مذهب و فرار آنها از دین خواهد شد. و این گناهى است بسیار بزرگ که چیزى نمى تواند آن را جبران کند.
به همین دلیل در روایات اسلامى شدیدترین تعبیرات درباره سوءخلق دیده مى شود، تعبیراتى بسیار تکان دهنده و گاه وحشت زا، که گلچینى از آن را در ذیل، از نظر خوانندگان عزیز مى گذرانیم:
1ـ در حدیثى از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله) مى خوانیم که فرمود: «اِیّاکُمْ وَ سُوءَ الْخُلْقِ فَاِنَّ سُوءَ الْخُلْقِ فِى النّارِ لا مُحالَةَ; از سوء خلق بپرهیزید که این عمل سرانجام در آتش است» (و صاحب خود را نیز به آتش دوزخ گرفتار مى کند).{1}
2ـ در حدیث دیگرى از همان حضرت مى خوانیم که: سوء خلق گناهى است که توبه ندارد. و فرمود: «اَبى اللّهُ لِصاحِبِ الخُلْقِ السَّیِّى بِالتَّوْبَةِ; خداوند از پذیرش توبه افراد بد اخلاق ابا دارد» عرض کردند: یا رسول الله! چرا و چگونه؟
فرمود: «لاَِنَّهُ اِذا تابَ مِنْ ذَنْب وَقَعَ فى اَعْظَمَ مِنَ الذَّنْبِ الَّذِى تابَ مِنْهُ; زیرا هنگامى که از گناهى توبه کند در گناه بزرگترى واقع مى شود».{2}
ممکن است منظور از این سخن این باشد که افراد بد اخلاق، هنگامى که در موردى توبه مى کنند، در حالى که بد اخلاقى از وجود آنها ریشه کن نشده، عقده آن را در جاى دیگر و به صورت شدیدتر باز مى کنند، و به همین دلیل هرگز موفق به توبه کامل نمى شوند، مگر این که این رذیله اخلاقى را از وجود خود ریشه کن سازند.
3ـ حضرت على (علیه السلام) سوء خلق را بدترین مصیبت شمرده و مى فرماید: «اَشَدُّ