صفحه ٤٨٠

از آن جا که روى پرهاى طاووس، دایره هاى زیبایى به رنگ هاى مختلف است، این رنگ ها روى هر تارى از پویش ها تقسیم شده؛ به طورى که هر تارى از آن، رنگ هاى گوناگونى دارد و این از شگفتى هاى جهان آفرینش است؛ زیرا معمولا در حیوانات، اگر موها یا پرها به رنگ هاى مختلف باشند، هر تار به یک رنگ است؛ ولى در طاووس قسمت پایین تار به یک رنگ، وسط آن به رنگ دیگر و بالاى آن نیز به رنگى دیگر است و چنان با تارهاى دیگر هماهنگ شده که دو ایرى زیبا با رنگ هاى بسیار متنوع و جذاب به وجود مى آورد؛ از این گذشته، تابش نور از زاویه هاى مختلف نیز به آن انعکاس متفاوت مى دهد.
و در پایان این بخش، امام (علیه السلام) چنین نتیجه گیرى مى کند: «راستى چگونه فکرهاى عمیق و عقل هاى خداداد مى توانند به (اسرار) این ویژگى ها راه یابند یا گفتار وصف کنندگان، صفت آن را بیان کند و به نظم آورد؟ حال آن که، کوچک ترین اجزاى آن، افکار ژرف اندیش را از درک خود ناتوان ساخته و زبان ها را از وصف کردن بازداشته است»؛ (فَکَیْفَ تَصِلُ إِلَى صِفَةِ هذَا عَمَائِقُ(1) آلْفِطَنِ، أَوْ تَبْلُغُهُ قَرَائِحُ(2) آلْعُقُولِ، اَوْ تَسْتَنْظِمُ وَصْفَهُ أَقْوَالُ آلْوَاصِفِینَ! وَ أَقَلُّ أَجْزَائِهِ قَدْ أَعْجَزَ الْأَوْهَامَ أَنْ تُدْرِکَهُ، وَ الْأَلْسِنَةَ أَنْ تَصِفَهُ!).
آرى، آن جا که انسان آگاه و ژرف اندیش نتواند شگفتى هاى یک پر طاووس را شرح دهد و از درک و وصف آن عاجز ماند، شرح مجموعه جهان خلقت چگونه خواهد بود؟!!
امام (علیه السلام) در پایان این بخش، علاوه بر نتیجه گیرى روشن و آشکار در موضوع خداشناسى و پى بردن به شگفتى هاى مخلوق، و عظمت و قدرت و علم خالق، به نتیجه گیرى دیگرى نیز دست مى زند و آن این که جایى که ما قادر به شناخت