معارف بوک

این دنیاى فانى، مى فرماید: «بندگان خدا! خدا را خدا را در نظر آورید؛ در مراقبت از عزیزترین و محبوب ترین نفوس (دست کم به خود رحم کنید)»؛ (عِبَادَ آللهِ، آللهَ آللهَ فِی أَعَزِّ الْأَنْفُسِ عَلَیْکُم، وَ أَحَبِّهَا إِلَیْکُمْ).
به یقین منظور از عزیزترین نفوس در این عبارت، خود انسان است؛ چرا که حبّ ذات، طبیعى هر انسانى است و اگر به اشخاص و اشیاى دیگر علاقه دارد از پرتو حبّ ذات است؛ چرا که آن ها را در سرنوشت خود مؤثّر مى داند (بگذریم از گروه بسیار اندکى که خویشتن خویش را به کلّى فراموش مى کنند؛ جز خدا نمى بینند و جز خدا نمى جویند و جز خدا نمى خواهند).
به هر حال، مقصود این است که اگر به هیچ کس رحم نمى کنید دست کم به خود رحم کنید و اگر منافع هیچ کس را در نظر نمى گیرید، حدّاقل منافع خود را در نظر بگیرید که این علاقه به خویشتن، جزء فطرت شماست.
و به دنبال آن، هشدار مى دهد: «چرا که خداوند راه حق را براى شما آشکار ساخته و راه هاى آن را روشن کرده است، و سرانجام کار (از دو حال خارج نیست) یا بدبختى دائمى است و یا نیک بختى همیشگى»؛ (فَإِنَّ آللهَ قَدْ أَوْضَحَ لَکُمْ سَبِیلَ آلْحَقِّ وَ أَنَارَ طُرُقَهُ. فَشِقْوَةٌ لازِمَةٌ، أَوْ سَعَادَةٌ دَائِمَةٌ!).
آنگاه امام (علیه السلام) به بیان اسباب رسیدن به سعادت دائمى و پرهیز از شقاوت همیشگى پرداخته، چنین مى فرماید: «حال که چنین است در این ایّام فانى براى ایّام باقى زاد و توشه فراهم سازید. زاد و توشه لازم به شما معرفى شده و فرمان کوچ داده شده است، و با سرعت شما را به حرکت درآورده اند»؛ (فَتَزَوَّدُوا فِی أَیَّامِ آلْفَنَاءِ لِأَيَّامِ آلْبَقَاءِ. قَدْ دُلِلْتُمْ عَلَى آلزَّادِ، وَ أُمِرْتُمْ بِالظَّعْنِ(1)، وَ حُثِثْتُمْ(2) عَلَى آلْمَسِیرِ).