معارف بوک

در این سه دستور نیز نخست به پیروى بى قیدوشرط از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) دعوت مى کند؛ چرا که آنچه او فرموده، وحى الهى و سبب سعادت دنیا وآخرت و نجات انسان هاست و بعد مى فرماید: اگر کسانى با این روش مخالفت کردند، هر چند گروه زیادى از مردم باشند، تو با آن ها مخالفت کن و در پیروى از حق تردید به خود راه مده! و آن ها را به حال خود واگذار.
و در ادامه این نصایح مى فرماید: «فخرفروشى را کنار بگذار، و از مرکب تکبّر به زیر آى! و به یاد قبرت باش که گذرگاهت به سوى عالم آخرت است»؛ (وَضَعْ فَخْرَکَ، وَ آحْطُطْ(1) کِبْرَکَ، وَ آذْکُرْ قَبْرَکَ).
در این سه دستور، امام (علیه السلام) نخست به خمیرمایه شرّ و فساد یعنى فخرفروشى و تکبّر اشاره مى کند که تا انسان آن را کنار نگذارد روى سعادت را نخواهد دید و به همان سرنوشتى گرفتار خواهد شد که شیطان متکبّر و فخرفروش گرفتارشد، سپس به یادآورى مرگ و قبر اشاره مى فرماید که فراموش کردن آن موجب «طول امل» و غرق شدن در زرق وبرق دنیاست؛ همان قبرى که سهمیه ثروتمند و درویش در آن یکسان است و چنان در کنار هم مى خوابند که گویى همیشه با هم بوده اند. نه درویش، بى کفن مى میرد و نه ثروتمند یک کفن بیشتر دارد. عین این سه جمله در کلمات قصار (حکمت 398) آمده است و نشان مى دهد که مرحوم «سیّد رضى» کلمات قصار را گاه از خطبه هاى طولانى برمى گزیده است.
و در ادامه این بحث، سه اندرز دیگر که هماهنگ با یکدیگرند بیان مى کند ومى فرماید: «(بدان!) همان گونه که جزا مى دهى جزا داده خواهى شد و همان چیزى را که زراعت مى کنى درو خواهى کرد و آنچه امروز از پیش مى فرستى