معارف بوک

آن رسیدند نفعى بردند، و نه از مواهبى که به دست آوردند بهره اى گرفتند»؛ (فَلَمْ یَنْتَفِعُوا بِمَا أَدْرَکُوا مِنْ طَلِبَتِهِمْ، وَ لا بِمَا قَضَوْا مِنْ وَطَرِهِمْ(1)).
آرى! آن ها اموال و مقامات و قصرهاى پرشکوه و باغ هاى پرطراوت و خادمان و چاکرانى براى خود فراهم ساختند؛ به گمان این که سالیان دراز از آن بهره مى گیرند؛ اما در برابر طوفان حوادث، همچون یک پر کاه از جا کنده شدند و به نقطه دوردستى پرتاب گشتند و در زیر خاک هاى سرد آرمیدند.
گویى در جمله اوّل اشاره به کسانى مى فرماید که از امکانات خود به هیچ وجه استفاده نکردند (مثلا قصرى ساختند و پیش از آن که ساکن آن شوند، دست اجل گریبان آن ها را گرفته است).
و جمله دوم اشاره به کسانى است که شروع به بهره گیرى از امکانات خود کرده اند؛ ولى پیش از آن که بهره خود را کامل کنند، مرگ میان آن ها و خواسته هایشان جدایى افکند (همچون کسى که قصرى ساخته، چند روزى در آن ساکن شده، سپس دعوت حق را لبیک گفته و از دنیا رخت بربسته است).
امام (علیه السلام) در ادامه این سخن به نصایح بسیار سودمندى مى پردازد که راه سعادت در آن ها نشان داده شده است و اشاره به زندگى پر درد و رنج غافلان کرده، مى فرماید: «من، شما و خویشتن را از چنین وضعى بر حذر مى دارم»؛ (إِنِّی أُحَذِّرُکُمْ، وَ نَفْسِی، هذِهِ آلْمَنْزِلَةَ).
و به دنبال آن، راه نجات از این غفلت مرگبار را ضمن اشاره به پنج دستور بیان مى کند؛ مى فرماید: «هرکس باید از (مواهب و امکانات) خویشتن بهره گیرد؛ چرا که شخص بصیر و بینا کسى است که (با گوش خود) بشنود و بیندیشد، و (با چشم خود) ببیند و عبرت گیرد؛ سپس در جاده روشنى گام نهد که در آن از راه هایى که به سقوط و گمراهى و شبهات اغواگر منتهى مى شود دورى جوید»؛