معارف بوک

امام (علیه السلام) در این عبارت کوتاه به دو جاندار از کوچک ترین جانداران یعنى مورچه و پشه هاى ریز و به دو حیوان بزرگ که عظیم ترین جانداران روى زمین اند، اشاره مى کند: نهنگ در دریاها و فیل در خشکى. به طور خاص توجّه مخاطبان خود را به دست و پاى مورچگان و پشه ها جلب مى کند؛ دست و پایى که داراى تمام ویژگى هاى دست و پاى فیل است؛ خم و راست مى شود و از مغز فرمان مى گیرد و به جوانب مختلف انعطاف مى یابد؛ همواره تغذیه مى شود و براى خود اعصاب و عضلات و مفاصل و مانند آن دارد و به راستى اگر یکى از پاهاى آن ها را زیر میکروسکوپ قرار دهیم و در ساختمان آن اندکى بیندیشیم با قدرت و علم بى پایان خدا آشنا خواهیم شد. همچنین اگر درباره حیوانات بزرگ بیندیشیم که مثلا قلب بعضى از نهنگ ها یک تن وزن دارد و بچه هاى آن ها در زیر آب، شیر مادر مى خورند؛ به این صورت که مادر شیر خود را در آب مى ریزد و نوزاد او بلافاصله آن را مى نوشد! و سایر شگفتى هاى آن ها، درس بزرگى از توحید و خداشناسى است؛ گر چه مورچه ها ـ براى مثال ـ آن قدر در اطراف ما زیادند و ما به آن ها عادت کرده ایم که نمى دانیم ساختمان یک مورچه از ساختمان یک هواپیماى غول پیکر، پیچیده تر و شگفت انگیزتر است. قرآن مجید مى فرماید: (وَ کَأَیِّنْ مِّنْ آیَةٍ فِى السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ یَمُرُّونَ عَلَیْهَا وَ هُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ)؛ «و چه بسیار نشانه اى (از خدا) در آسمان ها و زمین که آن ها از کنارش مى گذرند در حالى که از آن روى گردان و غافل اند».(1)
و در پایان این بخش به سرنوشت حتمى همه جانداران یعنى مرگ و نیستى اشاره کرده، چنین مى فرماید: «و مقرّر داشته هر موجودى را که روح در آن دمیده