صفحه ٤٠٦

است، قبل از من بوده و بعد از من خواهد بود و برون و درون و حتّى جزئیّات انگیزه ها و نیّاتِ ما براى او آشکار است، این عقیده مرا تربیت مى کند و به مراقبت وسیع و گسترده از خویشتن وامى دارد و به نقّادى از خود و اعمال خویش دعوت مى کند؛ از سوى دیگر هنگام هجوم مشکلات، هرگونه یأس و نومیدى را از من دور مى سازد و به آینده امیدوار مى کند و به این ترتیب، اعتقاد به خدا با اوصافى که ذکر شد فقط سرمایه روز جزاى ما نیست؛ بلکه دنیاى ما را نیز مى سازد و پاکى و تقوا و آرامش و امنیّت ما را در این جهان نیز تأمین مى کند و اگر مى بینیم بى تقوایى ها از یک سو و افسردگى ها از سوى دیگر در جهان امروز گسترش یافته است یکى از دلایل عمده آن، فاصله گرفتن از اعتقادات صحیح مذهبى است.