معارف بوک

که وقتى به مواعظ قرآن مى رسند گوش جان به آن فرادهند تا آیات بشارت آن سبب تشویق و آیات بیم و ترس، سبب وحشت آنان گردد.
بنابراین، منظور از جمله «لَنْ یَنْطِقَ»، بطون قرآن و اسرار نهفته اى است که اضافه بر ظواهر آن دارد. این بطون در اختیار پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و جانشینان معصوم او (علیهم السلام) است.
به همین دلیل، در جمله بعد چنین اضافه مى فرماید: «آگاه باشید! در آن، علم آینده و اخبار پیشینیان و داروى بیمارى هاى شما و سامان بخش روابط میان شماست»؛ (أَلا إِنَّ فِیهِ عِلْمَ مَا یَأْتِی، وَ آلْحَدِیثَ عَنِ آلْمَاضِی، وَ دَوَاءَ دَائِکُمْ، وَ نَظْمَ مَا بَیْنَکُمْ).
جمله «عِلْمَ مَا یَأْتِی» به گفته بعضى از شارحان اشاره به مسائل مربوط به آخرت است، از حساب و کتاب و صراط و بهشت و دوزخ؛ ولى ظاهر این است که اشاره به حوادث آینده این جهان است که در بطون این قرآن قرار دارد و معصومین (علیهم السلام) از آن آگاه اند؛ به قرینه جمله بعد: «وَ آلْحَدِیثَ عَنِ آلْمَاضِی» که اشاره به اُمم پیشین و شرح سرگذشت آن هاست. گاه گفته اند: اشاره به آغاز آفرینش و دوران هاى نخستین خلقت این جهان نیز مى باشد.
تعبیر به «دَوَاءَ دَائِکُمْ»، اشاره به تعلیمات و معارف و دستوراتى است که داروى انواع بیمارى هاى اخلاقى و اجتماعى است و در سایه آن مى توان در عافیت و سلامت زندگى کرد. قرآن مجید نیز مى گوید: (وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَآءٌ وَ رَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ).(1)
و آخرین تعبیر یعنى «وَ نَظْمَ مَا بَیْنَکُمْ» اشاره به تمام قوانینى است که نظام اجتماع انسانى را حفظ مى کند و به نابسامانى ها و بى نظمى ها پایان مى دهد و امنیّت و آرامش را براى جامعه به ارمغان مى آورد و قیام به قسط را که رکن اساسى حفظ نظام است، تأمین مى کند.