معارف بوک

تا آن جا که ابن ابى الحدید در شرح نهج البلاغه نقل مى کند که بعضى به «عمر» گفتند: على (علیه السلام) را به فرماندهى لشکر برگزین! او گفت: على خود را برتر از این حرف ها مى داند!
ولى این گونه خرده گیرى ها که غالبآ از ناآگاهى یا حسد سرچشمه مى گیرد در برابر منطق عقل مردود است؛ چرا که بسیارى از مردم ممکن است به موقعیّت شخص بزرگى آشنا نباشند و از افکار و علوم و برنامه هاى تربیتى او بهره نگیرند؛ آیا او نباید خود را به مردم معرفى کند؟
این موضوع به آن مى ماند که شخص طبیب ماهر و متخصص در رشته هاى مختلف طبّى تابلوى بزرگى بر سردر مطب خود نصب کند و رتبه هاى علمى خود را یکى بعد از دیگرى بر آن بنویسد تا مردم او را بشناسند و از علم و تجربه او بهره گیرند. آیا این کار خودستایى است یا معرفى کردن در برابر ناآگاهان؟
از این گذشته،یکى از مراحل شکر نعمت هاى الهى بازگو کردن آن است؛ قرآن مى فرماید: (وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ)؛ «و نعمت هاى پروردگارت را بازگو کن».(1)
در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) مى خوانیم که فرمود: تفسیر آیه فوق چنین است : «حَدِّثْ بِما أَعْطاکَ اللهُ وَ فَضَّلَکَ وَ رَزَقَکَ وَ أَحْسَنَ إِلَیْکَ وَ هَدَاکَ؛ آنچه را که خدا به تو بخشیده و برترى داده و روزى هایى را که به تو عطا فرموده و آنچه را که به تو نیکى کرده و هدایت فرموده، همه را بازگو کن».(2)
و لذا در بعضى از احادیث نقل شده است که وقتى از على (علیه السلام) در مورد بعضى از فضایل آن حضرت سؤال شد، امام (علیه السلام) در پاسخ فرمود: گرچه خودستایى زشت است، ولى من با الهام از آیه (وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ) و براى بازگویى نعمت هاى پروردگار به تو پاسخ مى گویم (سپس بخشى از فضایل خود را بیان فرمود).(3)