صفحه ٦٣٩

و برگ هاى درختان و نطفه هاى مردان و تخمک هاى زنان و جزئیّات آن ها فکر کند ـ که چه رقم شگفت انگیزى را تشکیل مى دهد ـ و توجّه داشته باشد که خداوند از تمام این جزئیّات باخبر است، آنگاه احساس مى کند که در هرجا و در هر زمان و در همه حال، از اعمال و نیّات او به خوبى آگاه است.
سپس به سراغ بخش دیگرى از ریزه کارى هاى جهان آفرینش و حوادث حساب شده و موجودات مختلف آن مى رود و چنین مى افزاید: «او از ابرهاى رقیقى که (در آسمان) پیدا مى شود سپس به هم پیوسته، متراکم مى گردد و نیز از ریزش قطرات باران از ابرهاى متراکم و آنچه گردبادها با دامان خویش از روى زمین برمى گیرند و باران ها با سیلاب خود آن را فرو مى نشانند و محو مى کنند و از فرو رفتن جانوران زمین در میان تپّه هاى شن، (در همه جا و هر زمان و در هر حال) به خوبى آگاه است!»؛ (وَ نَاشِئَةِ الْغُیُومِ وَ مُتَلاحِمِهَا، وَ دُرُورِ قَطْرِ السَّحَابِ فِی مُتَرَاکِمِهَا، وَ مَا تَسْفِی،(1) الأَعَاصِیرُ(2) بِذُیُولِهَا، وَ تَعْفُو(3) الْأَمْطَارُ بِسُیُولِهَا، وَ عَوْمِ(4) بَنَاتِ الْأَرْضِ فِی کُثْبَانِ(5) الرِّمَالِ).
آرى! او که از تمام دقایق عالم هستى و از جزئیّات مخلوقات جاندار و بى جان در زمین و آسمان، در هر شرایط و در هر حالت، آگاه است؛ و از پیدایش و گسترش و جابه جایى و حرکات آن ها، دقیقآ باخبر است؛ چگونه ممکن است از اعماق نیّات من بى خبر باشد؟!