صفحه ٢٣٩

بخش پانزدهم
وَ أَعْظَمُ مَا هُنَالِکَ بَلِیَّةً نُزُولُ الْحَمِیمِ، وَ تَصْلِیَةُ الْجَحِیمِ، وَ فَوْرَاتُ السَّعِیرِ، وَ سَوْرَاتُ الزَّفِیرِ، لَا فَتْرَةٌ مُرِیحَةٌ، وَ لَا دَعَةٌ مُزِیحَةٌ، وَ لَا قُوَّةٌ حَاجِزَةٌ، وَ لَا مَوْتَةٌ نَاجِزَةٌ، وَ لَا سِنَةٌ مُسَلِّیَةٌ، بَیْنَ أَطْوَارِ الْمَوْتَاتِ، وَ عَذَابِ السَّاعَاتِ! إِنَّا بِاللَّهِ عَائِذُونَ!
ترجمه
و بزرگ ترین بلا در آن جا، آب سوزان دوزخ و ورود در جهنّم و شعله هاى برافروخته و نعره هاى آتش آن است. نه فَتْرتى آرام بخش در عذاب اوست و نه آرامشى که از درد جانکاه او بکاهد. نه قدرتى که مانع کیفر او شود، نه مرگى که او را از این همه مصائب برهاند، و نه خوابى که به او تسکین دهد؛ بلکه در میان انواع کیفرهاى مرگبار و عذاب هاى مداوم گرفتار است! و ما به خدا پناه مى بریم (از چنین سرنوشتى)!

شرح و تفسیر
قبر، باغى از بهشت یا حفره اى از دوزخ است!

امام (علیه السلام) در این بخش از سخنانش به حوادث عالم برزخ و گرفتارى هایى که گنهکاران با آن دست به گریبان اند، اشاره مى کند. چرا که مسئله ثواب و عقاب، تنها مربوط به عالم قیامت نیست، بلکه در جهان برزخ نیز که واسطه اى است بین عالم دنیا و عالم قیامت، بخشى از آن دامنگیر گروه زیادى مى شود و حدیث معروف: «اَلْقَبْرُ رَوْضَةٌ مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّةِ، أَوْ حُفْرَةٌ مِنْ حُفَرِ النِّیرَانِ؛ قبر، باغى از