صفحه ٤٠٣

خطبه در یک نگاه
این خطبه در واقع از دو بخش تشکیل شده است: در بخش اوّل امام (علیه السلام) به سراغ این حقیقت مى رود که عذاب هاى الهى ناگهانى نیست، بلکه خداوند به جبّاران و ستمکاران و امّت هاى فاسد و مفسد، مدّت ها مهلت مى دهد و در مجازات آن ها عجله نمى کند، شاید به خود آیند و توبه کنند و به سوى حق بازگردند.
به تعبیر دیگر: مجازات هاى الهى هرگز جنبه انتقام جویى ندارد، بلکه هدف از آن، تعلیم و تربیت و عبرت است؛ ولى متأسّفانه گوش شنوا و چشم بینا که حق را بشنود و صحنه هاى عبرت آموز را درست بنگرد، تا مایه بیدارى دل ها شود، بسیار کم است.
در بخش دوم: اشاره به اقوام منحرفى مى فرماید که براى حلّ اختلافات دینى خود، به جاى این که از منبع وحى و کتب آسمانى و سخنان پیامبر (صلی الله علیه و آله) الهام بگیرند، به افکار ناقص خود، و آراى باطله و بى پایه، و گمان ها و پندارها بسنده کرده و در وادى ظلماتِ اوهام، پیش مى روند و هلاکت خود را تسریع مى کنند.