بخش اوّل
قَدْ عَلِمَ السَّرَائِرَ، وَ خَبَرَ الضَّمَائِرَ، لَهُ الْإِحَاطَةُ بِكُلِّ شَيْءٍ، وَ الْغَلَبَةُ لِكُلِّ شَيْءٍ، وَ الْقُوَّةُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ.
ترجمه
خداوند از درون همه کس آگاه است و باطن همه انسان ها را آزموده و از آن باخبر است، به هرچیزى احاطه دارد و بر همه اشیا غالب و پیروز است و قدرت انجام هر کارى را دارد.
شرح و تفسیر
از اسرار درون شما آگاه است
امام (علیه السلام) در آغاز این خطبه، اشاره به پنج وصف از اوصاف پروردگار مى کند که توجّه به آن و باور کردن آن، زمینه را براى پذیرش حرف حقّ، و خودسازى، کاملاً فراهم مى سازد.
نخست مى فرماید: «خداوند از درون همه کس آگاه است»؛ (قَدْ عَلِمَ السَّرَائِرَ).
سپس مى افزاید: «و باطن همه انسان ها را آزموده و از آن باخبر است»؛(وَ خَبَرَ الضَّمَائِرَ).
«به هرچیز احاطه دارد»؛ (لَهُ الْإِحَاطَةُ بِکُلِّ شَیْءٍ).
«و بر همه اشیا غالب و پیروز است»؛ (وَ الْغَلَبَةُ لِکُلِّ شَىْءٍ).
«و قدرت انجام هر کارى را دارد»؛ (وَ الْقُوَّةُ عَلَى کُلِّ شَىْءٍ).
جمعى از مفسّران نهج البلاغه، جمله اوّل و دوم را به یک معنا تفسیر کرده اند و از قبیل جملات مترادف دانسته اند و مى گویند: هر دو بر این معنا تأکید دارد که