صفحه ٣٣٦

خطبه در یک نگاه
این خطبه در واقع داراى شش بخش است که پنج بخش آن کاملاً به هم پیوسته است، ولى بخش ششم مفهومى جداگانه دارد و نشان مى دهد که مرحوم سیّد رضى قسمت هایى از اواخر خطبه را حذف کرده است.
به هر حال بخش هاى شش گانه، به شرح زیر است:
در آغاز: امام (علیه السلام) به بیان صفات عالمان راستین مى پردازد؛ همان ها که با امدادهاى الهى توانسته اند روح تقوا را در خود زنده کنند و هوى پرستى را از خود دور سازند و در سایه این خودسازى، کلیدِ درهاى هدایت را به دست آورند.
در بخش دوم: با ذکر صفات دیگرى از عالمان راستین و بندگان مخلص خدا، بخش اول را تکمیل مى فرماید. صفاتى مانند پاسخگویى به هر مشکل، کلید مبهمات بودن، حق گویى و عمل به حق.
در بخش سوم: به نقطه مقابل این گروه پرداخته و عالم نمایانى را معرّفى مى کند که جهالت هایى را از دیگران گرفته و امور باطلى را از سوى خود، به آن افزوده و مردم را به گمراهى کشانده اند.
در بخش چهارم: در تکمیل بخش هاى گذشته به مردم هشدار مى دهد که با وجود اهل بیت و عترت پیامبر (علیهم السلام) که سرچشمه زلال علم و آگاهى اسلامى هستند، چرا به سراغ افراد جاهل و بى خبر و ناآگاه مى روند؟!
در پنجمین بخش: به بعضى از سخنان پیامبر (صلی الله علیه و آله) و پاره اى از نکته هاى حسّاس در مورد اهل بیت (علیهم السلام) و معرّفى خویشتن اشاره فرموده و «حدیث ثَقَلَین» را که در میان همه مسلمانان، معروف و مشهور است، به عنوان گواه سخن خود ذکر مى کند.
سرانجام در آخرین بخش، یعنى بخش ششم، به توهّمات و پندارهاى