صفحه ٣٦٦

نکته ها
1. دانشمندان گمراه!

خطر عالم گمراه بر کسى پوشیده نیست و فجایع عظیم را در سطح جهان، جاهلان انجام نمى دهند؛ بلکه ریشه تمام آن ها به عالمان گمراهى برمى گردد که با خدا و دین به کلّى بیگانه اند و یا دین را بازیچه دنیاى خویش ساخته اند. امیرمؤمنان على (علیه السلام) در این بخش از خطبه مورد بحث، این گروه را به دقیق ترین وجه توصیف کرده است، که سرمایه باطنى آن ها مشتى جهالت ها واشتباهات وتوهّمات، و سرمایه ظاهرى آن ها تفسیر به رأى و توجیه حقایق بر وفق امیال و هوس هاى خویش است. برنامه آن ها ریاکارى و تکیه بر بدعت ها وآزاد گذاشتن هوى پرستان در گناه و چراغ سبز نشان دادن به گنهکاران است؛ از انسانیّت فقط «صورتى» دارند، امّا ازنظر «سیرت»، یک حیوان تمام عیارند.
با توجّه به عظمت خطرات این گروه، آیات قرآن و روایات اسلامى هشدارهاى فراوانى درباره آن ها داده اند، و مردم را از افتادن در دام آن ها برحذر داشته اند.
در حدیثى از امیرمؤمنان (علیه السلام) از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مى خوانیم: «وَ إِنَّ أَهْلَ النَّارِ لَیَتَأَذَّوْنَ مِنْ رِیحِ الْعَالِمِ التَّارِکِ لِعِلْمِهِ؛ دوزخیان از بوى بد عالِمى که علمش را رها ساخته (و بدان عمل نکرده) ناراحت مى شوند».
خود او نیز گرفتار بدترین ندامت هاست که در ادامه همان حدیث آمده است: «وَ إِنَّ أَشَدَّ أَهْلِ النَّارِ نَدَامَةً وَ حَسْرَةً، رَجُلٌ دَعَا عَبْدآ إِلَىَ اللّهِ، فَاسْتَجَابَ لَهُ، وَ قَبِلَ مِنْهُ، فَأَطَاعَاللّهَ، فَأَدْخَلَهُ اللّهُ الْجَنَّةَ، وَ أَدْخَلَ الدَّاعِیَ النَّارَ بِتَرْکِهِ عِلْمَهُ، وَ اتِّبَاعِهِ الْهَوَى، وَ طُولِ اَلْأَمَلِ؛ پشیمان ترین دوزخیان کسى است که بنده اى را به سوى خدا دعوت کرده و او اجابت نموده و پذیرفته و اطاعت خدا کرده و خداوند او را