تعبیرات امام (علیه السلام) در این جا، اشاره به آیاتى مانند آیه (صلی الله علیه و آله) سوره مائده است که مى فرماید: (وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلوُ الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجَرٌ عَظیِمٌ)؛ «خداوند به آن ها که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده اند، وعده آمرزش و پاداش بزرگى داده است». و آنچه در آیه 15 سوره آل عمران آمده که مى فرماید : (لِلَّذِینَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ)؛ «براى کسانى که پرهیزکارى پیشه کرده اند، (و از این سرمایه ها، در راه مشروع استفاده مى کنند،) در نزد پروردگارشان باغ هایى بهشتى است که نهرها از پاى درختانش مى گذرد». و آنچه در آیه 68 سوره توبه آمده است: (وَعَدَ اللّهُ الْمُنَافِقِینَ وَ الْمُنَافِقَاتِ وَ الْکُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا)؛ «خداوند به مردان و زنان منافق و کفّار وعده آتش دوزخ داده است، جاودانه در آن خواهند ماند».
نکته
«ریشه ها» و «شاخه هاى» تقوا
تقوا، به معناى بزرگ ترین افتخار بشر، بهترین وسیله قرب خدا، معیار کرامت انسان و زاد و توشه راهیان راه خدا، ریشه ها و شاخه ها و میوه هایى دارد که در این فراز از خطبه گران بهاى مورد بحث، به آن اشاره شده است.
سرچشمه تقوا گوش هاى شنوا و دل هاى آگاه و اراده هاى قوى و افکار نورانى است، که انسان را آماده پیمودن راه تقوا مى کند ـ و در آغاز این بخش از خطبه، به آن اشاره شده است ـ و شاخه ها و میوه هاى این درخت برومند، خشوع در برابر پروردگار و اعتراف به گناهان و توبه از آن و نیکوکارى و عبرت پذیرى و اقتدا به پیشوایان الهى است. هنگامى که بذر تقوا در درونِ دلِ آماده اى افشانده شود و و با آب «مراقبه» و «محاسبه» آبیارى گردد، میوه هاى خوف و خشیت و خشوع و توبه و انابه و بازگشت به سوى حق، ظاهر و آشکار مى شود.