صفحه ٢٥١

بخش هیجدهم
الْآنَ عِبَادَ اللَّهِ وَ الْخِنَاقُ مُهْمَلٌ، وَ الرُّوحُ مُرْسَلٌ، فِی فَیْنَةِ الْإِرْشَادِ، وَ رَاحَةِ الْأَجْسَادِ، وَ بَاحَةِ الِاحْتِشَادِ، وَ مَهَلِ الْبَقِیَّةِ، وَ أُنُفِ الْمَشِیَّةِ وَ إِنْظَارِ التَّوْبَةِ، وَ انْفِسَاحِ الْحَوْبَةِ، قَبْلَ الضَّنْکِ وَ الْمَضِیقِ، وَ الرَّوْعِ وَ الزُّهُوقِ، وَ قَبْلَ قُدُومِ الْغَائِبِ الْمُنْتَظَرِ، وَ إِخْذَةِ الْعَزِیزِ الْمُقْتَدِر.
ترجمه
اى بندگان خدا! هم اکنون که ریسمان مرگ بر گلوى شما نیفتاده و روح (براى به دست آوردن کمالات) آزاد است و بدن ها راحت، مى توانید با کمک یکدیگر مشکلات را حل کنید و هنوز مهلتى دارید و فرصت براى تصمیم گرفتن باقى است و راه توبه و بازگشت از گناه باز است (از این فرصت هاى گران بها استفاده کنید!) پیش از آن که در سختى و تنگنا و ترس و نابودى قرار گیرید و پیش از فرارسیدن مرگى که در انتظار است و قبل از آن که دست قدرتِ خداوندِ قوىّ مقتدر، شما را بگیرد (آرى پیش از همه این ها، فرصت را مغتنم بشمرید و زاد و توشه برگیرید).

شرح و تفسیر
آخرین سخن!

امام (علیه السلام) در آخرین بخش از خطبه، بار دیگر همه بندگان خدا را مخاطب ساخته و با جمله هاى کوتاه و زیبا و پرمعنا، درباره از دست ندادن فرصت ها پیش از پایان گرفتن زندگى، هشدار مى دهد و مى فرماید: «اى بندگان خدا! هم اکنون که