معارف بوک

1- سند خطبه: در کتاب مصادر نهج البلاغه چنین آمده است: تعبیر «سیّد رضى» در آغاز این خطبه، براى پى بردن به سندآن کافى است. چرا که او این خطبه را از «مسعدة بن صدقه» از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است و مى دانیم که «مسعده» داراى کتاب هایى از جمله کتاب خطب امیرمؤمنان (علیه السلام) است؛ این کتاب تا زمان «سیّد هاشم بحرانى» (محدّث معروف که در قرن یازدهم مى زیسته) وجود داشته و در اختیار او بوده است؛ زیرا در کتاب معروفش تفسیر برهان روایات فراوانى از آن نقل کرده است. به هر حال، این خطبه از خطبه هاى مشهور امیرمؤمنان (علیه السلام) است، که جمعى از علماى اسلام، قبل و بعد از «سیّد رضى» آن را در کتاب هاى خود نقل کرده اند. «احمد بن عبد ربّه» مالکى در عقد الفرید، ج 4، ص 196و «شیخ صدوق» در کتاب توحید، ص 48 (با تفاوتى در الفاظ) آن را نقل کرده اند (هر دو قبل از سیّد رضى مى زیسته اند). سپس «زمخشرى» در ربیع الأبرار، ج 1، ص 310، ح 11 و «ابن اثیر» در نهایه بخش هایى از آن را ذکر کرده اند. به گفته مرحوم «سیّد بن طاووس» محتواى این خطبه به قدرى عظمت دارد که خودش گواه بر صدق و اعتبارش مى باشد و نیازى به سند متواتر ندارد (چرا که بسیار بعید است، چنین مضامینى از غیر معصوم صادر شود). (مصادر نهج البلاغه، ج 2، ص 164)