حکومت امویان اگرچه در سال 132 هجرى منقرض گردید، ولى پس از چندى، شخصى از همین خاندان در اندلس حکومتى تشکیل داد. توضیح این که: اندلس در سال هاى بین 91 تا 93 هجرى به وسیله مسلمین فتح شد و از این تاریخ تا سال 138 مانند دیگر ممالک اسلامى، حکّامى که از سوى خلفاى اسلامى فرستاده مى شدند، آن سرزمین را اداره مى کردند. در سال 138 هجرى، عبدالرّحمن اوّل، یکى از نواده هاى هشام بن عبدالملک، دهمین حاکم اموى که از قتل عباسیان رهایى یافته بود، پس از چند سال سرگردانى، از اوضاع نابسامان اسپانیا (اندلس) و اختلاف بربرها و قبایل عرب استفاده کرد و مصمّم شد در آن سرزمین به رغم وجود دستگاه عبّاسیان، حکومتى براى خود تشکیل دهد. عبدالرّحمن و نسل او مدت دو قرن و اندى در آن سرزمین حکومت کردند؛ تا این که در آغاز قرن پنجم، شورش و انقلابى در آن جا برپا شد و این حکومت سرنگون گشت.(1)
الف) بنى امیّه در قرآن مجید
(وَ إِذْ قُلْنَا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَ مَا جَعَلْنَا الرُّءْیَا الَّتِى أَرَیْنَاکَ إِلاَّ فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِى الْقُرْآنِ وَ نُخَوِّفُهُمْ فَمَا یَزِیدُهُمْ إِلاَّ طُغْیَانآ کَبِیرآ)؛ «(به یادآور) زمانى را که به تو گفتیم: پروردگارت احاطه کامل به مردم دارد؛ (و از وضعشان کاملا آگاه است) و رؤیایى را که به تو نشان دادیم و درخت نفرین شده را که در قرآن ذکر کرده ایم فقط براى آزمایش مردم بود، و ما آن ها را بیم مى دهیم (و انذار مى کنیم)؛ امّا جز طغیان عظیم، چیزى بر آن ها نمى افزاید».(2)
جمعى از مفسّران شیعه و اهل سنّت نقل کرده اند که این خواب اشاره به