صفحه ١٧٩

اعضاى بدن با یکدیگر اشاره مى فرماید و از بین آن ها سخن از عضلات بدن به میان آورده که هماهنگ با تمام اعضا کار مى کنند و با اَشکال استخوان ها، دقیقآ مطابقت دارند.
مسئله هماهنگى اعضاى بدن، یکى از جالب ترین پدیده هاى آفرینش و از مهم ترین نعمت هاى الهى است. در عین این که ظاهرآ بسیارى از اعضا مستقل هستند ولى به هنگام پیشامدهاى مختلف، چنان هماهنگى خودجوش در میان آن ها پدید مى آید که انسان در شگفتى فرو مى رود. مثلا اگر حادثه اى رخ دهد که انسان مجبور باشد از مرکز حادثه به سرعت دور شود و فرار کند، در یک لحظه تمام نیروهاى بدن بسیج مى شود، ضربان قلب بالا مى رود، نفس به سرعت رفت و آمد مى کند، تا خون و اکسیژن کافى را به عضلات و ماهیچه ها برساند، هوشیارى بیشتر مى شود، چشم و گوش، تیزبین تر و دقیق تر مى گردند و حتّى اگر موانعى از قبیل گرسنگى و تشنگى وجود داشته باشد، ناگهان فراموش مى شود، تا انسان بتواند به سرعت خود را از مرکز حادثه دور کند. این هماهنگى به میل و اختیار انسان نیست بلکه از طریق فرمان هایى است که از مغز، به صورت ناخودآگاه به تمام اعضا صادر مى شود. این هماهنگى عجیب، هم از نشانه هاى قدرت و عظمت پروردگار و هم از نعمت هاى عظیم او بر ماست، که در جمله هاى امام (علیه السلام) به آن اشاره شده است.
این هماهنگى نه تنها در صورت، که در کُنه باطن اعضا، و حتّى در مقدار عمر آن ها وجود دارد که امام (علیه السلام) به خصوص به آن ها اشاره فرموده است. سپس در ادامه این سخن مى افزاید: «هماهنگ با بدن هایى که تمام امکانات را دربر دارد و دل هایى که جوینده انواع روزى ها (و مواهب الهى) است و براى آن دقیقآ برنامه ریزى مى کند تا نعمت هاى فراگیر الهى و مواهب گوناگون او را به دست آورد و از آنچه مانع عافیت و سلامت است، بپرهیزد»؛ (بِأَبْدَانٍ قَائِمَةٍ