معارف بوک

(وَ أَسْکَنَهُ جَنَّتَهُ، وَ أَرْغَدَ فِیهَا أُکُلَهُ، وَ أَوْعَزَ(1) إِلَیْهِ فِیمَا نَهَاهُ عَنْهُ، وَ أَعْلَمَهُ أَنَّ فِی الإِقْدَامِ عَلَیْهِ التَّعَرُّضَ لِمَعْصِیَتِهِ، وَ الْمُخَاطَرَةَ بِمَنْزَلَتِهِ).
آرى، خداوند، آدم (علیه السلام) را در بهشت زمین (باغى بسیار خرّم و سرسبز و پر از میوه، از باغ هاى روى زمین) جاى داد و جمله «فَلَمَّا مَهَدَ أَرْضَهُ» گواه روشن این معناست.
سپس گفتنى ها را به آدم (علیه السلام) گفت و امر و نهى خویش را به عنوان نخستین تکلیف براى او بیان کرد و از عاقبت شوم نافرمانى، او را باخبر ساخت.
گر چه در این عبارت، تصریح به شجره منهیّه (درخت ممنوع) نشده، ولى به صورت اشاره بیان گردیده است و این همان چیزى است که در آیات متعدّدى از قرآن مجید دیده مى شود. از جمله مى فرماید: (وَ لَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ مِنْ قَبْلُ فَنَسِىَ وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمآ)؛ «پیش از این از آدم پیمان (اطاعت) گرفته بودیم، امّا او فراموش کرد و عزم استوارى براى او نیافتیم».(2)
در جاى دیگر مى فرماید: (وَ قُلْنَا یَا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُکَ الْجَنَّةَ وَ کُلا مِنْهَا رَغَدآ حَیْثُ شِئْتُمَا وَ لا تَقْرَبَا هذِهِ شَجَرَةِ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ)؛ «و گفتیم: اى آدم! تو با همسرت در بهشت سکونت کن و از (نعمت هاى) آن از هرجا مى خواهید در کمال فراوانى بخورید؛ (ولى) نزدیک این درخت نشوید که از ستمگران خواهید شد!».(3)
سپس امام (علیه السلام) در ادامه این سخن مى افزاید: «امّا آدم (علیه السلام) به آن چیزى که از آن نهى شده بود اقدام کرد، و علم خداوند درباره او به وقوع پیوست»؛ (فَأَقْدَمَ عَلَى مَا نَهَاهُ عَنْهُ ـ مُوَافَاةً لِسَابِقِ عِلْمِهِ ـ ).
ممکن است در ابتدا چنین به نظر رسد، که تعبیر «مُوَافَاةً لِسَابِقِ عِلْمِهِ» نشان