معارف بوک

که مولا امیرمؤمنان على (علیه السلام) در این بخش از خطبه به آن اشاره فرموده است که از یک سو، انسان را با علم و قدرت و حکمت خدا آشنا مى سازد و معرفت الهى را به او مى آموزد و از سوى دیگر، حسّ شکرگزارى او را ـ که خمیر مایه اطاعت و بندگى است ـ در او تحریک مى کند. این همان چیزى است که در جاى جاى آیات قرآن به چشم مى خورد و خداوند به هر مناسبتى از آن سخن مى گوید، از جمله در سوره نحل، بعد از ذکر آفرینش آسمانها و زمین و چهارپایان و نزول باران از آسمان و پرورش درختان و زراعت و انواع میوه ها و گردش خورشید و ماه و خلقت دریاها با نعمت هاى بى شمارش، مى فرماید: (وَ أَلْقَى فِى الأَرْضِ رَوَاسِىَ أَنْ تَمِیدَبِکُمْ وَ أَنْهَارآ وَ سُبُلا لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ * وَ عَلامَاتٍ وَ بِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُونَ)؛ «و در زمین، کوه هاى استوارى قرار داد تا شما را نلرزاند؛ و نهرها و راه هایى ایجاد کرد تا (به مقصدتان) راه یابید * و (نیز) علاماتى قرار داد، و (شب هنگام) به وسیله ستارگان راه (خود را) مى یابند».(1)