3ـ وَ مَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلاَّ مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ...(1)؛ و كيست كه از كشتن ابراهيم روى بگرداند مگر آن‌كه نادان و نابخرد است.
كاربرد فعل ارادى «روى گردانى» در آيه فوق، دلالت بر اختيارى بودن ايمان و كفر دارد.
متعلقات ايمان
يكى از مباحثى كه در بررسى ايمان مطرح مى‌گردد، مبحث متعلّقات ايمان است و شايسته است كه براى شناسايى متعلّقات ايمان بنگريم كه خداوند، در قرآن، متعلّقات ايمان را چگونه معرفى مى‌كند. در برخى از آيات قرآن، ايمان مطلق و بدون متعلّق ذكر شده است؛ از جمله آيه: مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِنْ ذَكَر أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيوةً طيِّبَةً...(2)؛ هر كس از مرد و زن كه كارى نيك و شايسته كند در حالى كه مؤمن باشد هر آينه او را به زندگانى پاك و خوشى زنده بداريم.
برخى از افراد منحرف و مغرض، براى نيل به مقاصد خويش، در صدد سوء استفاده از اين قبيل آيات برآمدند و به تأويل آن‌ها پرداختند و از پيش خود، متعلق هايى را براى ايمان معرفى كردند. از جمله برخى هدف را به عنوان متعلّق ايمان ذكر كرده و گفتند: منظور از ايمان كه در قرآن روى آن تكيه شده، ايمان به هدف است و هر كس به هدف خود ايمان داشته باشد مصداق آن آيات خواهد بود. در زمينه هدف نيز برداشت هايى مادى و نادرست از آن ارائه داده‌اند كه با اعتقادات اصيل اسلامى سازگارى ندارد.
در مقابل دسته اول از آيات قرآن، در پاره‌اى از آيات، متعلّق ايمان ذكر شده است و براى سد شدن مسير سوء استفاده از آيات قرآن ضرورت دارد كه به بررسى متعلّقات ايمان كه قرآن به آن‌ها تصريح دارد بپردازيم: