صفحه ٣٤٣

نماز ايشان به طول مى‌انجامد و چنان غرق توجه به خداوند مى‌شود كه تشنگى را فراموش مى‌كند. پس از نماز وقتى چشمش به آب مى‌افتد كه تا آن وقت گرم هم شده بود، مجدداً حالت تشنگى به ايشان دست مى‌دهد.)
هم چنين مرتبه‌اى از علم حضورى كه نفس نسبت به خداى متعال دارد، در اثر تعلق به ماديّات مورد غفلت قرار مى‌گيرد و نسبت به آن آگاهى حاصل نمى‌كند، مگر در حالى كه اختياراً يا اضطراراً توجه به اسباب و وسايل مادى قطع شود.
بنابراين، بهره بردارى صحيح از نيروهاى ادراكى در صورتى ميسّر خواهد بود كه دل از آلودگى هاى مادى و هواهاى نفسانى پاك شود و ذهن نيز از پيش داورى ها تخليه گردد و به زيور تقوا آراسته شود و ترقّى در مدارج تقواست كه انسان را مستعد دريافت انوار معنوى و الهامات مَلكى و ربانى مى‌سازد؛ حقيقتى كه به وضوح در قرآن مورد توجه قرار گرفته است:
1ـ إِنَّ فِى ذالِكَ لَذِكْرى لِمَنْ كَانَ لَهُ قَلْبٌ أوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَ هُوَ شَهِيدٌ(1)؛
هر آينه در اين (كتاب) تذكّرى است براى كسى كه دل داشته باشد، يا گوش دل فرا دهد در حالى كه گواه است.
2ـ ذلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ(2)؛
اين كتاب، هيچ شكى در آن نيست، هدايتى است براى پرهيزكاران.
3ـ قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا، وَ قَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا(3)؛
به راستى رستگار شد هر كه آن (نفس) را پاك گردانيد و پاكيزه داشت (از كفر و گناهان)، و نوميد و بى بهره گشت هر كه آن را بيالود (به كفر و گناهان).
4ـ يَا أَيُّهَآ الَّذِينَ ءَامَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَاناً...(4)؛
اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر تقواى الهى پيشه كنيد براى شما فرقان (قدرت تميز بين حق و باطل) قرار مى‌دهد.