رفتار او با اراده و خواست خداوند تحقق مىيابند و اگر ما به انجام عبادت و اطاعت خداوند موفق مىگرديم، خداوند بر ما منّت دارد كه ما را بر عبادت و اطاعت از خويش موفق ساخته است:
يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لاَ تَمُنُّوا عَلَىَّ إِسْلاَمَكُمْ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَاكُمْ لِلاِْيْمَانِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ(1)؛
آنها بر تو منّت مىنهند كه اسلام آوردهاند، بگو اسلام آوردن خود را بر من منّت نگذاريد، بلكه خداوند بر شما منّت مىنهد كه شما را به ايمان هدايت كرده است؛ اگر (در ادعاى ايمان) راست گو هستيد.
در مناجات شعبانيه حضرت على(عليه السلام) حاكميت مطلق اراده و مشيّت الهى را چنين ترسيم مىكنند:
إِلهى، لَمْ يَكُنْ لى حَوْلٌ فَأَنْتَقِلَ به عَنْ مَعْصِيَتِكَ إِلاّ فى وَقْت أَيْقَظْتَنى لِمُحَبَّتِكَ وَ كَما أَرَدْتَ أَنْ أكُونَ كُنْتُ فَشَكَرْتُكَ بِإِدخالى فى كَرَمِكَ وَ لِتَطْهيرِ قَلْبى مِنْ أَوْساخِ الغَفْلَةِ عَنْكَ؛
خدايا، من قدرت و توانى كه با آن از معصيت دست كشم ندارم، مگر آنكه از روى محبت مرا بيدار گردانى و چنان كه تو مىخواهى باشم، و تو را شكر مىگويم كه مرا مشمول كرمت گرداندى و قلبم را از پليدى هاى غفلت پاك و منزه ساختى.
در مسير تكاملى معرفت، انسان به مرحلهاى از اعتقاد به توحيد مىرسد كه كاملا خويشتن را مرتبط و وابسته به خداوند مىيابد و هستى، اراده و اختيار خويش را در يد قدرت خدا مىنگرد و خداوند را حاكم مطلق بر سراسر هستى مىشناسد. از اين رو، حتّى براى توجه به خداوند نيز معتقد است كه خداوند بايد دل او را متوجه خويش سازد و در غير اين صورت، او به خداوند توجه نمىيابد. با داشتن چنين اعتقادى است كه حضرت مىفرمايد: خدايا، تو بايد