صفحه ٢٠٥

 نمايش کمالات الهي باشند، نه اين‌که با نظر به منيت‌هاي خود حجاب انوار الهي گردند.
  چنانچه انسان از خودخواهي‌ها نجات يابد و غرق دستورات الهي شود، ديگر سراسر شخصيتش نمايش حق خواهد بود و با بي‌حدّي خود نمايش بي‌حدّي خدا مي‌گردد. گفت:
آب كوزه چون در آب جو شود    محو در وي گردد و او جو شود
  اگر آب كوزه شعور داشته باشد وقتي كه آن را در جوي آب مي‌ريزند خودش را جوي آب حس مي‌كند يعني به وسعت جوي آب، وسعت پيدا مي‌كند و از محدوديت کوزه بودن آزاد مي‌شود!
  پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) مي‌فرمايند: «مَنْ رَانِي فَقَدْ رَأي الْحَق»(5) اگر كسي من را نگاه كند حق را نگاه كرده‌است. مسلماً منظور پيامبر(صلی الله علیه و آله) نگاه‌کردن به گوشت و پوست «خود»شان نيست. بلكه پيامبر(صلی الله علیه و آله) از نظر غيبي در مقامي قرار دارند كه اگر كسي به آن حضرت نگاه كند در اعمال و گفتار آن حضرت، صفات و جمال حق را مي‌بيند.
  چگونگي ارتباط با عليم مطلق
  «اتحاد بين عاقل و معقول» در اصطلاحات فلسفي به اين معني است كه انسان به هر چه نظر كند صورت علمي و معنوي آن چيز با جان انسان متحد مي‌شود و به يک نحو شخصيت آن فرد را در محدوده‌ي خود قرار مي‌دهد، و به همين جهت مي‌گوئيم با همان چيز متحد مي‌شود. اگر انسان به دنيا نظر كند و جايي براي دنيا در قلب و روان خود باز کند، «جان» او با صورت دنيا