صفحه ١٣١

بزهكاران جز در قيامت ممكن نيست و بنابراين، ايمان به خدا و عدل او خود به خود متضمّن ايمان به معاد خواهد بود.

كفر، شرك و نفاق
در مقابل آيات فوق، آيات زيادى نيز متعلّقات و موارد كفر را كه موجب هلاكت انسان و حبط اعمال مى‌شود بيان كرده‌اند، نظير كفر باللّه و رسوله،(1) كفر به آخرت و انكار معاد.(2)
   در مواردى شرك را به عنوان اساس ارزش منفى معرفى كرده كه لازمه‌اش كفر به توحيد خواهد بود زيرا اعتقاد به شرك با انكار توحيد همراه است.(3)
   در بسيارى از آيات، تكذيب آيات الله به عنوان كفر يا تفسيرى براى كفر مطرح شده است كه در واقع به انكار نبوت باز مى‌گردد.(4)
   در بعض موارد كفر به آيات الله و كفر به قيامت توأماً ذكر شده است.(5) مى‌توان گفت: جامعترين آيه‌اى كه موارد كفر را ذكر كرده است، در مقابل آياتى كه جامعترين موارد ايمان را ذكر كرده بود و ما در بالا به آنها اشاره كرديم، آيه (136) سوره نساء است كه مى‌فرمايد:
«... وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْيَوْمِ الاْخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالا بَعيداً.»(6)
... و هر كس خداوند و فرشتگان و كتابها و فرستادگان او و روز جزا را منكر شود در گمراهى دورى افتاده است.
   كه مى‌توان گفت: همه اينها در يك حقيقت مشتركند و خداوند بر اساس آن حقيقت مشترك در يك جمله اين چنين فرموده است كه:
      «وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ اْلاِسْلامِ ديناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ.»(7)
      و هر كه غير از اسلام دين ديگرى را جويد هرگز از وى قبول نخواهد شد.