صفحه ٣٣٧

آينده نيز به اعطاء اين نعمتهاى دنيوى ادامه دهد، از نظر كمّى و كيفى آنرا بيفزايد و ما را از نعمتهاى بزرگ اخروى نيز برخوردار سازد.
   خوف از محروميّت و امّيد به آينده بهتر در فطرت انسان ريشه دارند و دو عامل قوى و نيرومند هستند براى آنكه انسان را وادار به تلاش و كوشش و خودسازى و اصلاح امور مادّى و معنوى خويش سازند و بلحاظ همين نقش و اهميّتى كه دارند، قرآن از بعد تربيتى روى آنها تأكيد فراوان دارد و در بيداركردن و جهت‌دهى صحيح آندو با لحنهاى مختلف و در مناسبت‌هاى گوناگون اهتمام مىورزد كه لازمست در اينجا به بعضى از آيات اشاره كنيم:

نقش تربيتى خوف در قرآن
1. آياتى تأكيد دارند بر اينكه سعادت ابدى از آن كسانى است كه خوف و خشيت دارند مثل آيات:
«اِنَّ الَّذينَ امَنُوا وَعَمِلُوالصّالِحاتِ اُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ * جَزاؤُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَناتُ عَدْن تَجْرى مِنْ تَحْتِهَا الاَْنْهارُ خالِدينَ فيها اَبَداً رَّضِىَ اللّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذالِكَ لِمَنْ خَشِىَ رَبَّه»(1)
محققاً كسانيكه ايمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند آنان بهترين افراد خلقند پاداششان در نزد پروردگارشان بهشتهاى جاويد است كه از دامنه آنها نهرها جارى است در آنها براى ابد جاودان بمانند خداوند از آنان خشنود و آنان از خداوند خشنود هستند اين (پاداش بزرگ و سعادت ابدى) از آن كسانى است كه از پروردگارشان (بيم و) خشيت داشته‌اند.
يعنى، در واقع، از اين آيه مى‌توان دريافت كه بيم و خشيتشان آنان را به اين مقام والا و ارجمند كشانده است.
و مثل آيه:
«اِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللّهِ مَنْ امَنَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الاْخِرِ وَ اَقامَ الصَّلوةَ وَاتَى الزَّكوةَ وَ لَمْ يَخْشَ اِلاَّ اللّهَ فَعَسى اُولئِكَ اَنْ يَّكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدين»(2)
تنها كسانى مساجد خدا را آباد مى‌كنند كه ايمان به خدا و روز جزا آورده و نماز را بپا