صفحه ١٢٠

      «اَلَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ»
      كسانى كه ايمان دارند وكارهاى شايسته مى‌كنند.
   در آيات ديگر در بعضى موارد فقط ايمان ذكر شده است و در بعضى موارد فقط عمل و منشأ اين «شبهه» مى‌شوند كه ايمان به تنهايى كافى است گرچه عملى بر آن مترتب نشود ـ چنانكه اطلاق بعضى از آيات اقتضاء مى‌كند ـ يا عمل به تنهايى كافى است هرچند منشأش ايمان نباشد چنانكه ظاهر بدوى بعض آيات ديگر اقتضا دارد.

دسته‌بندى آيات
   در قرآن آياتى دلالت دارند بر اينكه ايمان به تنهايى يا عمل به تنهايى كافى است چنانكه، در آيات ديگرى هم ايمان و عمل هر دو با هم ذكر شده‌اند و ما در اينجا به نمونه‌هايى از هر گروه از آيات نامبرده استشهاد مى‌كنيم..
   آن گروه از آيات كه ايمان و عمل صالح را با هم مطرح مى‌كنند، داراى مضامين و لسانهاى مختلفى هستند؛ در يك مضمون مى‌فرمايد:
«وَالَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ سَنُدْخِلُهُم جَنّات تَجْرى مِنْ تَحْتِهَاالاَْنْهارُ خالِدينَ فيها اَبَداً.»(1)
و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند به بهشتها خواهيم برد كه در آن جويها روان است هميشه در آن جاودان بمانند.
   در مضمون ديگرى مى‌فرمايد:
«وَ مَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصّالِحاتِ مِنْ ذَكَر اَوْ اُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَاُولئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ لا يُظْلَمُونَ نَقيراً.»
و هر كس از زن و مرد، كارهاى شايسته كند در حالى كه مؤمن باشد آنان وارد بهشت شوند و بقدر پوسته هسته خرمايى ستم نبينند.
   كه نخست روى انجام عمل صالح انگشت گذارده است و سپس ايمان را به عنوان شرط آن ذكر مى‌كند و اين سرى آيات ـ كه ايمان را به عنوان شرط يادآورى مى‌كنند ـ فراوان هستند. در