صفحه ٣٦٨

مسلّم انسان ميل هايى دارد، و اگر ميل او در ميل الهى غرق شد، آن ميل از بين نمى رود بلكه جهت مى گيرد و به زيباترين شكل جواب داده مى شود، به اصطلاح ميلش مسلمان مى گردد. وقتى انسان براساس حكم خدا غذا خورد، بدون آن كه ميل خود را سركوب كرده باشد، آن ميل را مسلمان كرده است، ميل هاى بشر به طور غريزى، توسعه طلب و بى نهايت گرا است و انسان را همچنان به دنبال خود مى برد، اگر آن اميال الهى نشدند و با نور شريعت در كنترل حكم خدا در نيامدند، انسان را در انتها به جهنم مى كشانند.
خداوند هر چيزى را به اندازه اى كه بشر نياز دارد در دل طبيعت قرار داده، از جمله ى آن ها «آهن» است، حالا اگر تمدنى بيش از حد آهنى شد، نه تنها روح بشر را در فشار مى برد، موجب تخريب بقيه قسمت هاى طبيعت مى گردد. و اين علاوه بر آن است كه وقتى جنس ابزارهاى تكنيكى از مسير طبيعى خود خارج شد، به اندازه اى براى بشر پرهزينه خواهد بود كه بشر در استفاده از آن ها بايد همه ى عمر و ذهن و قلب خود را صرف كند. به همين جهت ملاحظه مى فرمائيد كه بشر امروز، به جاى آن كه ابزارها را در خدمت خود بگيرد، به استخدام ابزارها در آمده و از فراغت هايش براى انس با خدا و عبادت پروردگار عالم چيزى باقى نگذارده است. بشر امروز از خودش گرفته شده است، با خودش نيست كه بتواند آرام باشد و از خود پنجره اى به عالم غيب يعنى عالم بقاء بسازد.