4. وظيفه دفاع و حفظ امنيت اجتماعى
آنچه گذشت آفات و بيمارىهايى بود كه به سلامتى يك «فرد» آسيب مىرساند. شبيه همين مسأله در مورد «جامعه» قابل طرح است. جامعه نيز با يك سلسله بيمارىها و ناهنجارىها روبهرو است. برخى از اين آفات در درون جامعه بوده و مشكلاتى را پديدار ساخته و سلامتى جامعه را از درون تهديد مىكند. گاه نيز «عامل خارجى» سلامتى جامعه را با خطر مواجه مىسازد. از اين رو، جامعه نيز نيازمند دو نوع دفاع است. به عبارت ديگر، حفظ امنيت يك جامعه به دو بخش تقسيم مىشود: امنيت داخلى، و امنيت خارجى. و معمولا در همه جوامع پيشرفته براى دولت دو نوع فعاليت دفاعى پيشبينى مىكنند كه يكى از آن دو را پليس و نيروى انتظامى به عهده مىگيرد و ديگرى را به ارتش و نيروهاى مسلح واگذار مىكنند. وظيفه پليس مقابله با عوامل داخلى مخلّ امنيت و نظم است و وظيفه ارتش مقابله با دشمنان خارجى است. نوع فعاليتها، ابزارها و روشها نيز در بسيارى از كشورها شبيه يكديگر است.
در گذشته، جوامعْ ساده و زندگى انسانها به صورت ابتدايى بود. از اين رو مسايل امنيتى همانند مسايل ديگر به سادگى حل مىشد. اگر دشمنى به آنان حملهور مىشد راههاى طبيعى و ابزارهاى سادهاى براى دفاع داشتند كه عمدتاً شمشير و سپر و اسب بود و گاه، مثلا، در اطراف روستا يا شهر خود خندق حفر مىكردند.
با پيشرفت تمدّن و گسترش روابط اجتماعى، همه ابعاد زندگى انسانها و از جمله مسايل دفاعى، پيچيده و گسترده شد و به تبع آن وظايف دفاعى دولت، متناسب با شرايط جديد تغيير يافت. امروزه ديگر نمىتوان گفت، وظيفه دولت براى حفظ امنيت داخلى و خارجى، همانند گذشته تهيه تعدادى اسب، شمشير و سپر است! علاوه بر ابزارها و وسايل نظامى جديد و پيشرفته، معمولا مسايل جانبى متعددى نيز وجود دارد كه جداى از مسايل دفاعى نيست و شناخت و مطالعه آنها نيز لازم است. در حمله به يك كشور انگيزههاى مختلفى، مانند: مسايل اقتصادى، سياسى و... مىتواند وجود داشته باشد. دشمنان براى پيروزى در كار خويش تنها به نيروى نظامى و تجهيزات پيشرفتهاى كه در اختيار دارند بسنده نمىكنند، بلكه به انواع ترفندها و مسايل جنبى ديگر نيز متوسل مىشوند. امروزه حتى حمله نظامى به يك كشور ضعيف، به سادگى صورت نمىگيرد. افغانستان در حال حاضر از نظر قدرت نظامى بسيار ضعيف است و در بين كشورهاى بزرگ نيز هيچ كشورى مقتدرتر از آمريكا نداريم. اين روزها