اين مكانها محترم و داراى ارزش بود و مىبايست آباد باشد. از اين رو قرآن كريم در آياتى كه اشاره كرديم، در ابتدا بر صومعهها تأكيد مىورزد (وَ لَوْلا دَفْعُ اللّهِ النّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْض لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِيَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِد). سپس به «صومعهها» و «بِيَع» اشاره مىكند كه منظور از آنها عبادتگاههاى يهوديان و مسيحيان است. در نهايت نيز به مساجد، يعنى عبادتگاههاى مسلمانان اشاره مىكند. تأخير در ذكر «مساجد» به دليل تأكيد بر يك نكته تاريخى است و آن اين كه دين اسلام متأخر از ساير اديان است.
به هر حال اين امر كه مهمترين دفاع، دفاع از دين و ارزشها است، نكته مهمى است كه نه تنها كفار بدان توجه ندارند، بلكه متأسفانه مسلمانان نيز به آن توجه كمترى دارند. حتى افراد متخصص و كسانى كه مسؤوليت تبيين اين مسايل را براى مردم دارند بر اين امر تأكيد نمىكنند. قرآن كريم نمىفرمايد: اگر قانون دفاع نمىبود، جانها به خطر مىافتاد، خونهاى ناحقى بر زمين جارى مىگشت و يا خانهها و شهرها ويران مىشد (اگر چه عبارت «لفسدت الارض» شامل اين موارد هم مىشود) بلكه تأكيد بر اين است كه اگر قانون دفاع نمىبود، پرستشگاهها نابود مىگشت. بنابراين دفاع اصلى و مهم، براى بقاى خداپرستى در جامعه است. اين امر، فوق همه امور و بالاترين ارزشها است. در سايه باقى ماندن معابد و پرستشگاهها، ساير ارزشهاى انسانى و حقوق افراد و جوامع باقى مىماند و بالطبع هر گاه مراكز پرستش از بين برود، ارتباط انسان با خدا و انسانيت انسان از بين مىرود. آنچه موجب امتياز واقعى انسان بر ساير حيوانات است همان ارتباط آگاهانه او با پروردگار متعال است.
7. فرهنگسراها به جاى مساجد و عبادت گاهها!
قرآن كريم بر اين نكته تأكيد مىورزد كه همه عالم پرستشگاه خدا است: تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الاَْرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَيْء إِلاّ يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُم(178) آسمانهاى هفتگانه و زمين و هر كس كه در آنهااست او را تسبيح مىگويند، و هيچ چيز نيست مگر اين كه در حال ستايش، تسبيح او مىگويد، ولى شما تسبيح آنها را در نمىيابيد.
همه چيز، خدا را تسبيح مىكنند. قرآن كريم در باره «پرندگان» مىفرمايد: أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الطَّيْرُ صَافّات كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِيحَهُ وَ اللّهُ عَلِيمٌ بِما