صفحه ٣١١

جلسه چهل و هفتم: عاشورا، تبلور دفاع از دين و ارزش‌ها

 1. مرورى بر مباحث پيشين
موضوع بحث «حقوق متقابل مردم و دولت اسلامى» بود. يكى از وظايف دولت اسلامى دفاع از اسلام و مسلمين است. همان‌طور كه پيش‌تر گذشت، اصل مسأله دفاع امرى فطرى بوده و همه عقلاى عالَم آن را قبول دارند. دولتى را سراغ نداريم كه وظيفه خويش را دفاع از مردم و كشورش نداند؛ ولى مسأله دفاع در اسلام نسبت به ساير نظام‌ها تفاوت‌هايى دارد؛ تفاوت‌هايى از نظر وسعت وضيق مصاديق آن، روش‌ها و كيفيت عملكرد.
به طور كلى «دفاع» در مقابل متجاوز صورت مى‌پذيرد و «متجاوز» كسى است كه حق ديگرى را رعايت نكرده و نسبت به ديگران ستم روا دارد. البته اين‌كه «حقوق انسان‌ها» چيست، مسأله‌اى است كه نظام‌هاى ارزشى مختلف در آن اختلاف نظر دارند، اما همه آنها در لزوم دفاع از جان و مال افراد جامعه خويش و دفع تعرض دشمنان متفق القول هستند.
به طور طبيعى، امر دفاع به تنهايى از عهده يكايك افراد جامعه بر نمى‌آيد، بلكه نيازمند سازماندهى و مديريت دولت، اعم از دولت اسلامى و يا دولت غيراسلامى است.
در برخى نظام‌هاى ارزشى، مانند نظام ليبرال دمكراسى و كليه نظام‌هايى كه مبتنى بر گرايش‌هاى اومانيستى است، مسايل عقيدتى، دينى و مذهبى، مسايلى فردى و شخصى تلقى مى‌شود و در نزد آنان «تجاوز» به اين گونه امور، معنا و مفهوم روشنى ندارد. هر گاه مسأله «تجاوز به دين» مطرح شود، حداكثر چيزى كه آنان تصور مى‌كنند، خراب شدن كليسا است و بيش از اين، تجاوز به دين تلقى نمى‌شود و اساساً مسأله دين جنبه تعارف و تشريفات دارد! ولى بر عكس در اسلام، دفاع از مقدسات دينى، از دفاع از جان و مال نيز واجب‌تر است. خطر حمله و تجاوز دشمن به دين مردم، از خطر تجاوز به مال، جان، عِرض و ناموسْ بالاتر است. بايد براى حفظ مقدسات و ارزش‌هاى دينى جان‌ها فدا شود.