منظور از بيان اين مطالب آن است كه اگر دفاع از كيان اسلام يكى از وظايف دولت اسلامى است، اين امر تنها يك مسأله نظامى نيست. دفاع ابعاد و لوازم ديگرى هم دارد و با امور اقتصادى، سياسى و فرهنگى ارتباط دارد. اولين كار براى تقويت بنيه دفاعى، تقويت بنيه داخلى جامعه است. انسان براى مقابله با امراض، لازم است ابتدا سيستم دفاعى بدن را تقويت كند. اگر سيستم دفاعى بدن ضعيف باشد، با كوچك‌ترين آسيب از پاى درمى‌آيد. بيمارى‌هاى خطرناكى هم‌چون ايدز، سرطان و غيره به سيستم دفاعى بدن آسيب رسانده و آن را از پاى در مى‌آورند. در اين حالت، بدن نمى‌تواند در مقابل امراض مقاومت كند.
لذا بهترين راه براى دفاع در مقابل دشمنان، تقويت بنيه فرد و جامعه است. از بزرگ‌ترين نعمت‌هاى خداوند در عصر حاضر، وجود «حكومت اسلامى» است؛ و اولين شرط موفقيت در حراست از آن، تقويت بنيه داخلى است. البته توان يا بنيه داخلى داراى ابعاد گوناگونى است كه كم و بيش همه مردم آن را مى‌دانند و دولت‌مردان روى آن تأكيد دارند. در اين ميان يكى از بنيه‌هاى مهم، بنيه فرهنگى جامعه است كه با وجود اهميت فوق العاده آن، متأسفانه برخى به اشتباه، چندان توجهى به آن ندارند.
6. اهميت عامل فرهنگى در پيروزى‌هاى جبهه نظامى
بزرگ‌ترين عامل در پيروزى نظامى، «روحيه رزمندگان اسلام» است. اين روحيه يك عامل روانى و فرهنگى است. اگر هزاران ابزار پيشرفته در اختيار افراد بى‌روحيه قرار داشته باشد، سرانجامِ آنان چيزى جز شكست و اضمحلال نخواهد بود. به عكس اگر كسانى روحيه بالا داشته باشند، با عدّه و عُدّه كم مى‌توانند بر لشكر كثيرى با تجهيزات فراوان غلبه كنند. اين مطلب بارها در طول 8 سال دفاع مقدس ما به اثبات رسيد.
از جمله مسايل بسيار مهم در بُعد فرهنگى، مسأله «ايمان به خدا» است. سزاوار است در اين زمينه تحقيقات گسترده‌اى صورت پذيرد. مرورى بر وضع مسلمانان صدر اسلام و دولت نوپاى اسلامى در مقابل قدرت مشركان، مى‌تواند نمونه بسيار خوبى براى اين مطالعه باشد. در اين محاسبه، كافى است كه تنها به قدرت فراوان مشركان مكه (بدون ضميمه به قدرت مشركان ساير نقاط) توجه كنيم.
اولين برخورد مسلمانان و مشركان مكه در «جنگ بدر» اتفاق افتاد. مسلمانان هيچ گونه