در هر حال، مردم مسلمان ما كم و بيش با مسأله تعدد و اختلاف قرائت آشنا هستند. امروزه عده‌اى از اين بستر فرهنگى و دينى سوء استفاده كرده و از آن پلى ساخته‌اند تا به مقاصد شوم خويش دست يابند. كار شيطان نيز همين گونه است. او در بسيارى موارد براى گمراه ساختن ديگران از مقدمات مورد قبول و مشترك‌هاى لفظى استفاده مى‌كند. الفاظ مشترك داراى معانى متغاير با يكديگر هستند و كاربُرد آنها مى‌تواند زمينه سوء استفاده را فراهم كند.
طرفداران نظريه «قرائت‌هاى مختلف» گاهى براى تثبيت آن، پا را فراتر نهاده و به فتواهاى مختلفِ مراجع تقليد استناد مى‌كنند. مردم ما از مرد و زن، با سواد و بى‌سواد، با تفاوتِ نظرات مراجع تقليد آشنا هستند. اگر يك مرجع تقليد از دنيا برود، از مرجع ديگر تقليد مى‌كنند كه ممكن است برخى فتاواى مجتهد جديد با نظرات مرجع سابق متفاوت باشد. اين امر در فرهنگ ما مورد قبول است. طرفداران نظريه «قرائت‌هاى مختلف» در مقام بهره‌بردارى از تفاوت آراى مجتهدان مى‌گويند: فتواى كدام مجتهد درست و فتواى كدام مجتهد خطا است؟ اگر مى‌دانستيم كدام فتوا نادرست است، بدان عمل نمى‌كرديم. به عبارت ديگر، نمى‌توان گفت فتواى مجتهد سابق نادرست است و فتواى مجتهد جديد صحيح است. نيز اگر فتواى مجتهدى تغيير يابد، نمى‌توان گفت: فتواى سابق نادرست و فتواى جديد صحيح است. به عبارت ديگر، براى يك شخص مسلمان فتواى سابق در زمان خودش معتبر است، و اكنون فتواى جديد داراى اعتبار است. هم‌چنين، در زمان واحد، دو نفر از دو مجتهد تقليد مى‌كنند كه اختلاف در فتوا دارند، ولى هم عمل اين شخص و هم عمل آن شخص صحيح است و كسى بدان اشكال نمى‌گيرد. بنابراين، نمى‌توان گفت: فلان مجتهد اسلام را بهتر شناخته است و ديگرى شناخت كمترى نسبت به اسلام دارد. گاهى فتواى مجتهدى مخالف با فتاواى همه مراجع تقليد فعلى و موافق با فتواى مجتهدى است كه صد سال پيش مى‌زيسته است؛ اين بدان معنا نيست كه فتواى جديد صحيح‌تر است؛ بلكه همه آنها معتبر هستند.
از آنچه گفته شد اين نكته به دست مى‌آيد كه اختلاف و تعدد قرائت‌ها شامل: اختلاف الفاظ، اختلاف معنا، اختلاف قرائت آيات و اختلاف در فتاواى مجتهدان است.
4. تعدد قرائت در مسايل اصولى دين
گاهى اين اختلاف نظر يا تعدد قرائت در مسايل كلامى و اعتقادى مربوط به اصول دين نيز وجود دارد. يك فرد به «معاد جسمانى» معتقد است و ديگرى به «معاد روحانى» اعتقاد دارد. اينْ يك قرائت، و آن نيز قرائت ديگر از مسأله است.