جلسه چهل و پنجم: در تدارك دفاع از جامعه اسلامى
1. مرورى بر مباحث پيشين
موضوع سخن «وظايف متقابل حكومت اسلامى و مردم» است. يكى از بزرگ‌ترين وظايف حكومت اسلامى و حقوق مردم، مسأله دفاع از جامعه اسلامى است. در جلسه پيش درباره «ضرورت دفاع» و «ويژگى دفاع اسلامى» مطالبى بيان شد. اشاره كرديم كه دفاع گاه «دفاع شخصى» است و گاه «دفاع اجتماعى». در دفاع شخصى هر فرد وظيفه دارد در مقابل متجاوز، از جان، مال، آبرو و ناموس خويش دفاع كند. اين نوع دفاع از بحث فعلى ما خارج است. در اين‌جا بحث ما در باره «حقوق مردم بر حكومت» يا «وظايف حكومت اسلامى» است؛ از اين رو از «دفاع اجتماعى» كه يكى از حقوق مردم و وظايف حكومت است بحث مى‌كنيم. در اين زمينه از آيه 22 سوره حج مطالبى را استفاده‌كرديم:
أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللّهَ عَلى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ. الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ بِغَيْرِ حَقّ إِلاّ أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللّهُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللّهِ النّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْض لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِيَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللّهِ كَثِيراً وَ لَيَنْصُرَنَّ اللّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ. الَّذِينَ إِنْ مَكَّنّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلّهِ عاقِبَةُ الاُْمُور(191) به كسانى كه جنگ بر آنان تحميل شده، رخصت (جهاد) داده شده است، چرا كه مورد ظلم قرار گرفته‌اند، و البته خدا بر پيروزى آنان توانا است. همان كسانى كه به ناحق از خانه هايشان بيرون رانده شدند. (آنها گناهى نداشتند) جز اين كه مى‌گفتند: «پروردگار ما اللّه است» و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض ديگر دفع نمى‌كرد، صومعه‌ها و كليساها و كنيسه‌ها و مساجدى كه نام خدا در آنها بسيار برده مى‌شود، سخت ويران مى‌شد. قطعاً خدا به كسى كه (دين) او را يارى كند، يارى مى‌دهد، چرا كه خدا نيرومند و شكست‌ناپذير است. همان كسانى كه چون در زمين به آنها توانايى دهيم، نماز بر پا مى‌دارند و