جلسه سى‌ام: ولىّ فقيه و حق قانون‌گذارى
1. وسعت اختيارات ولىّ فقيه و اهميت عنصر زمان و مكان در اجتهاد
يكى از حقوق مردم بر حكومت يا دولت اسلامى، احياى سنّت‌هاى اسلامى در جامعه و مبارزه با بدعت‌ها است. در اين زمينه سؤالات و شبهاتى مطرح شده است كه با توجه به ظرفيت محدود بحث، توضيحاتى ارائه مى‌شود. برخى پرسش‌ها به سبب سوء تفاهم‌هايى است كه به وجود آمده و در مواردى نيز اين گونه پرسش‌ها، ناشى از عمد و غرض است. به هر حال ما در اين‌جا سعى مى‌كنيم پاسخ هايى مناسب براى اين سؤال‌ها و اشكال‌ها بيان كنيم.
امام خمينى(رحمه الله) در باره وسعت اختيارات ولىّ فقيه يا حاكم اسلامى، تعبيرات خاصى مطرح فرموده‌اند. همين امر منشأ برخى سؤالات و يا حتى سوء استفاده‌هايى شده است. از نظر آن بزرگوار، قدرت ولىّ‌فقيه و حوزه اختيارات حاكم اسلامى به گونه‌اى است كه فقيه مى‌تواند در صورت وجود مصلحت براى جامعه اسلامى، دستور ترك بعضى واجبات را صادر نمايد. براى مثال، حج يكى از واجبات مهم اسلام است. در هر سال صدها هزار نفر از مسلمانان عازم مكه مى‌شوند. حاكم اسلامى مى‌تواند در صورت وجود مصلحت، براى مدت يك يا چند سال حج را تعطيل نمايد.(71)
نيز از نظر امام خمينى(رحمه الله) مجتهد بايد در فتاواى خويش شرايط زمان و مكان را مدّنظر قرار داده و از عنصر زمان و مكان غافل نباشد. از سخنان ايشان اين گونه برداشت شده كه: