صفحه ٢٠٥

كه ما خود را وارد اين سنت الهى نماييم به همان اندازه انوار الهى از قلب و زبان ما جارى مى شود. گفت:

         راند حق اين آب را در جوى تو             آفرين بر دست و بر بازوى تو
             بازگو تا غصه درمان ها شود             بازگو تا مرهم جان ها شود

اما اگر مجامع دينى به سنگر نقد اين تمدن وارد نشوند و يا در استحكام آن قدم بردارند، نه تنها افتخار اجراى سنت خدا را در نابود كردن تمدن غربى از دست داده اند، بلكه فراموش كرده اند كه ايستادگى و مبارزه در برابر ستم، شرط نجات از آن است، و اگر نسبت به آن بى تفاوت باشند به عذابى كه خداوند براى ستمكاران مقدّر كرده گرفتار مى شوند. خداوند در قرآن داستان قومى از يهوديان را مطرح مى فرمايد كه بر خلاف دستور خدا روز شنبه از دريا ماهى مى گرفتند، گروهى از يهوديان در مقابل عمل خلاف آن ها ساكت بودند ولى گروه ديگرى اعتراض مى كردند، مى فرمايد: «انْجَينَا الَّذينَ ينْهَونَ عَنِ السُّوء»؛ «1» ما فقط كسانى را نجات داديم كه روبه روى ستم ايستادند، نه تنها فاسقان را عذاب كرد، بلكه آن هايى كه نهى از منكر نكردند را نيز هلاك نمود- هرچند فاسق نبودند- بر اساس همين سنت است كه اگر نسبت به غرب بى تفاوت هم باشيم به نحوى سرنوشتمان با سرنوشت غرب گره مى خورد.