«وَ اِنَّهُ لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَديد»(1)
و حقّاً او در دوستى مال سخت است.
و در جاى ديگر مى‌فرمايد:
«وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَيْر فَِلاَنْفُسِكُم»(2)
آنچه انفاق مى‌كنيد از خير بنفع خود شماست.
واژه خير در آيات فوق و نظاير اين آيات اولا مفهوم تفضيلى ندارد و ثانياً، صفت فعل اختيارى نيست بلكه به عنوان صفت مال كه عين خارجى است بكار رفته است.
در موارد ديگرى خير با مفهوم تفضيلى به خدا اطلاق شده نظير آنكه مى‌فرمايد:
«وَاللّهُ خَيْرٌ وَ اَبْقى»(3)
خدا بهتر و پايدارتر است.
و يا به سعادت ابدى كه نتيجه افعال اختيارى انسان است نظير:
«وَاْلاخِرَةُ خَيْرٌ وَ اَبْقى»(4)
آخرت بهتر و پايدارتر است. يا
«وَاْلاخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقى»(5)
آخرت براى كسى كه تقوى پيشه كند بهتر است.
واژه «خير» در موارد فوق بر اعيان اطلاق شده و از مفاهيم اخلاقى نيست. اما در آيات ديگرى نيز «خير» به عنوان صفت افعال اختيارى، مورد استفاده قرار گرفته است و مثلا مى‌فرمايد:
«فَاِنْ تَنازَعْتُمْ فى شَىْء فَرُدُّوهُ اِلَى اللّهِ وَالْرَّسُولِ اِنْ كُنْتُمْ تُوْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ اْلاخِرِ ذالِكَ خَيْرٌ وَ اَحْسَنُ تَأْويلا»(6)
اگر درباره چيزى با يكديگر نزاع كرده آنرا به خدا و رسول، ارجاع دهيد اگر ايمان بخدا و روز واپسين داريد كه اين كار بهتر و نيك فرجامتر است.
اخلاق در قرآن
مفاهيم عام اخلاقى در قرآن