يَسيرُوا» كه در ابتداى اين آيه است «اَفَلَمْ يَسيرُوا» آمده.
و مثل:
«قُلْ سيرُوا فِى‌اْلاَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبينَ.»(1)
بگو گردش كنيد در (روى) زمين سپس بينديشيد كه سرانجام تكذيب‌كنندگان چگونه بود.
چنين نتيجه‌اى از دقّت در آيات فوق و نظاير آنها مى‌گيريم كه «سيرفى‌الارض» در اصطلاح قرآن به معنى مطالعه درباره آثار دنيوى كفر و شرك اقوام و نسلهاى گذشته انسان است، به منظور بيدار شدن و تقويت انگيزه اجتناب از كفر و شرك و انتخاب ايمان.
قرآن در ترغيب انسان به مطالعه در تاريخ زندگى گذشتگان و گرفتن عبرت از عاقبت كار ايشان تأكيد فراوان دارد تا آنجا كه حتّى تعدادى از سوره‌هاى آن همه يا اكثرش در اين باره سخن مى‌گويد و انسان را هشدار مى‌دهد كه يكى از آنها سوره «شعراء» است، خداوند در اين سوره داستانهاى انبياء و اقوام گذشته و رفتار ناپسندى كه با ايشان داشتند نقل كرده و پس از ذكر هر داستان اين آيه را تكرار مى‌كند كه:
«اِنَّ فى ذلِكَ َلايَةً وَ ما كانَ اَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنينَ.»
يكى ديگر سوره «مرسلات» است با اين تفاوت كه بُعد تاريخى اين سوره از سوره قبل ضعيفتر است و در مقاطع مختلف داستانهايى كه ذكر كرده آيه:
«وَيْلٌ يَؤْمَئِذ لِلْمُكَذِّبين»
را تكرار مى‌كند. و نيز از جمله آنها سوره «قمر» است كه در مقاطع آن، آيه:
«فَكَيْفَ كانَ عَذابى وَنُذُرِ وَلَقَدْ يَسَّرْنا اْلقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِر»
را تكرار نموده. در بسيارى از سور قرآن داستانهايى را نقل مى‌كند و سپس بطور كلّى در دنباله آنها مى‌فرمايد: كفار و مشركين همه‌شان به خاطر كفر و شركشان در دنيا به عذاب خدا گرفتار شدند.
بنابراين، انديشيدن درباره آثار كفر و شرك، انگيزه مبارزه با آن دو و ميل ايمان به حقّ را در انسان زنده و بيدار مى‌كند تا در سايه آن بتواند در مقابل هواهاى نفسانى مقاومت كند.
اخلاق در قرآن
راه تحصيل ارزشهاى اخلاقى