صفحه ٣١٠

كه خير شماست و چه بسا چيزى را دوست بداريد در حالى كه براى شما بد است و خدا مى‌داند و شما نمى‌دانيد».

 مراد از نعمت و برخوردار شدگان آن در سوره حمد
نعمت هاى عمومى خدا در اختيار همه بندگان ـ اعم از مؤمن و كافر ـ قرار گرفته و همه مشمول نعمت هوا، نور و آب هستند و از خوردنى ها استفاده مى‌كنند. به هيچ وجه اين نعمت ها به صنف خاصى از انسان ها اختصاص ندارند و ملاك كفر و ايمان به حساب نمى‌آيند؛ از اين رو اگر از خداوند بخواهيم كه ما را به راه كسانى كه به آنان نعمت بخشيده هدايت كند، منظورمان نعمت هاى مادى نيست. اتفاقاً كفار معمولاً بيش از مؤمنان از نعمت هاى مادى برخوردارند. امروزه هم ثروت جهان كفر بيشتر است و هم قدرت و تكنولوژى آنها. اساساً نعمت هاى مادى در صورتى حقيقتاً نعمت هستند كه در جهت رسيدن به سعادت ابدى به كار آيند؛ و الاّ اگر وسيله‌اى براى معصيت شوند، به هيچ وجه نعمت به حساب نمى‌آيند: «أَلَمْ‌تر إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللهِ كُفْراً وَ أَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دارَ الْبَوارِ؛(209) آيا به كسانى كه [شكر]نعمت خدا را به كفر [و ناسپاسى]تبديل كردند و قوم خود را به سراى هلاكت در آوردند ننگريستى»؟
خداوند مى‌فرمايد منحرفان و مفسدان نعمت هاى خدا را وسيله‌اى براى ترويج انحراف و كفر قرار دادند و خود و قومشان را به دوزخ و بدبختى وارد كردند. معلوم مى‌شود نعمت هاى مادى در صورتى كه به زيان انسان باشند و نفعى براى او نداشته باشند، نعمت نيستند.