ارتباط عبادت با مالكيت و حاكميت مطلق خدا بر هستى
سه آيه آغازين سوره حمد درباره برخى از اوصاف برجسته خداوند است كه انسان در مقام عبادت بايد به آنها توجه داشته باشد و بداند كه در برابر چه كسى ايستاده و مى‌خواهد چه كسى را عبادت كند. آيات ديگر اين سوره، درباره اظهار بندگى و پرستش انسان در برابر خداوند و درخواست هاى حياتى و مهم او از پروردگار عالم است. در سه آيه پايانى سوره حمد، عمده ترين مسائلى مطرح شده كه انسان در مقام عبادت بايد به پيشگاه خداوند عرضه بدارد. در آيه چهارم خداوند مى‌فرمايد: «إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ».
در اين آيه بنده در پيشگاه الهى عرض مى‌كند كه من فقط تو را مى‌پرستم، و بدين ترتيب به توحيد در عبادت اقرار مى‌كند. همچنين تنها خداوند را شايسته استعانت مى‌داند و فقط از او مدد مى‌جويد.
مفهوم عبادت
«عبادت» از ريشه «عبد» به معناى برده، بنده و غلام گرفته شده. در اينجا مراد از آن، بنده و مملوك واقعى است كه از خود چيزى ندارد و هر چه دارد از خداست: «عَبْداً مَمْلُوكاً لاَ يَقْدِرُ عَلَى شَيْء».(117)
مفهوم عبد، مشتمل بر نوعى «اضافه» و بيانگر ارتباطى است كه بين عبد و خالق و معبود وجود دارد؛ چنان كه همين ارتباط طرفينى، بين مالك و