صفحه ٢٥٥

مفهوم و جايگاه هدايت و برخى از گونه هاى آن
ما بايد به هنگام خواندن سوره حمد قصد قرائت قرآن داشته باشيم و نمى‌توانيم آن را به عنوان دعا بخوانيم. در اينكه مى‌توان در ضمن قصد قرائت، قصد دعا نيز داشت، فقها اختلاف نظر دارند؛ اما بر ما پوشيده نيست كه در آن سوره پس از ذكر برخى صفات خداوند و ارتباط با معبود، به انسان تعليم داده شده كه در نماز خود از خداوند مهم ترين نيازش را كه هدايت است، درخواست كند و او دست كم روزانه ده مرتبه از خداوند هدايت را بخواهد. بنابراين، از ديدگاه قرآن مهم ترين و ضرورى ترين نياز انسان، هدايت است كه در صورت تحقق آن، ساير نعمت هايى كه خدا در اختيار انسان نهاده در مسير صحيح و سعادت وى به كار گرفته مى‌شوند؛ اما اگر انسان به هدايت نرسيد، نعمت هاى الهى را در مسير باطل به كار مى‌گيرد و نفعى از آنها عايدش نمى‌شود و مصداق كلام خداوند قرار مى‌گيرد كه فرمود: «أَلَمْ‌تر إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَةَ اللهِ كُفْراً وَأَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ؛(142) آيا به كسانى كه [سپاس] نعمت خدا را به كفر [ناسپاسى] تبديل كردند و قوم خود را به سراى هلاكت در آوردند ننگريستى؟
با توجه به جايگاه و اهميت هدايت، جا دارد كه درباره مفهوم و حقيقت آن بيشتر بينديشيم و تلاش كنيم كه شرايط و زمينه هاى تحصيل آن را فراهم آوريم.