صفحه ٢٨٤

عبارتند از ايمان، اعتصام به خدا و عمل به دستورات الهى. پيامد تحقق اين شرايط، هدايت الهى است كه در پرتو آن قلب انسان نورانى مى‌شود و با بصيرت و فرقانى كه خدا در اختيار انسان مى‌گذارد، انسان با همه وجود حق را مى‌بيند و مى‌يابد و شك ها و وسوسه ها از دلش رخت برمى بندد.

 افزايش كيفى و كمى هدايت
بايد توجه داشت كه به موازات مراتب ايمان، هدايت به صراط مستقيم نيز مراتبى دارد. مى‌توان ادعا كرد كه مراتب ايمان ميل به بى نهايت دارد! اما در برخى روايات ده مرتبه براى آنان شماره شده(179) كه مراتب برجسته و شاخص ايمان هستند. در برابر درجه اول ايمان، درجه اول هدايت قرار دارد و با نيل به درجه دوم ايمان، انسان از درجه دوم هدايت برخوردار مى‌شود و با رشد در ساير درجات ايمان، انسان حايز درجات بالاتر هدايت مى‌گردد.
همچنين كسى كه خواهان هدايت الهى است، بايد به خداوند اعتصام داشته و در هر حالى به ياد خدا باشد و خود را به او بسپارد؛ نه اينكه وقتى از راه هاى ديگر به نتيجه نرسيد و كاملا از ديگران نااميد شد سراغ خدا برود. البته لطف خداوند بى كران است و اگر كسى همه درها را زد و به نتيجه نرسيد و سراغ هر كه رفت مأيوس برگشت و در آخر كار سراغ خداوند رفت، باز هم خداوند او را نااميد نمى‌كند و به او نمى‌گويد تاكنون كجا بودى و چرا پيش از اين سراغ ما نيامدى؟ نمى‌گويد چرا ارتباط تو در طول پنجاه سال عمر كاملا با ما گسسته بود و به ديگران اميد داشتى و اكنون در خانه ما آمده اى؟ بلكه با