تفسير «صمد» در روايات
مطالبى درباره ويژگى «صمد» بيان كرديم. اينك چند روايت از كتاب معانى الاخبار(260) مرحوم صدوق (باب معنى الصمد)(261) ذكر مى‌كنيم و پس از آن، مباحث پايانى خويش درباره سوره توحيد را پى مى‌گيريم:
1. در روايتى داود بن قاسم جعفرى از امام باقر(عليه السلام) درباره معناى صمد مى‌پرسد؛ امام در پاسخ مى‌فرمايند: «السَّيِّدُ الْمَصْمُودُ إِلَيْهِ فِي الْقَليِلِ وَ الْكَثيِرِ؛ بزرگى كه در هر كم و زيادى به او توجه مى‌شود».
گفتيم كه يكى از معانى لغوى ماده صمد، قصد و توجه است، و گفته شد كه «صَمَدَ اليهِ» يعنى به او توجه كرد و او را قصد نمود. با توجه به اين معنا، در روايت فوق، «صمد» به معناى «مصمود» كه صفت مشبهه به معناى اسم مفعول است بيان شده. بر اين اساس معناى روايت اين است كه خداوند صمد مى‌باشد؛ چون همه موجودات و از جمله انسان ها در تأمين نيازهاى كوچك و
به سوی تو
جلسه بيست و سوم: رهيافتى به حقايق و معارف سوره توحيد(3)