معارف بوک

جلوه هدايت الهى در نماز
 شرح و تبيين آيه «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ»
روشن شد كه ما، هم براى رفع نيازهايمان از خداوند استعانت مى‌جوييم و هم براى بجا آوردن عبادت او؛ اما وقتى معرفت انسان فزونى گيرد، در مى‌يابد كه خواسته‌اى جز سعادت و هدايت ندارد؛ چون انسان به عنوان بنده خدا وظيفه‌اى جز بندگى او ندارد و تنها از اين طريق است كه به سعادت حقيقى دست مى‌يابد. سعادت انسان تنها از راه ارتباط با خدا و بندگى خالصانه او و در پرتو معارف و آموزه هاى قرآن و سنّت حاصل مى‌شود كه از جمله آموزه هاى دينى، كيفيتى است كه براى نماز ـ به عنوان تجلّى كامل بندگى خدا ـ ذكر شده؛ از اين رو براى پيمودن سعادت، نبايد راهى جز آنچه قرآن و سنّت در اختيار ما نهاده‌اند برگزينيم. هيچ‌گاه نبايد بپنداريم كه عوامل و اسباب ظاهرى و تمسك به غير خدا، راه سعادت را براى ما هموار مى‌كنند؛ چون در اين صورت ممكن است به كرنش غير خدا آلوده شويم؛ چنان كه بت پرستان به دليل اعتقاد به نقش بت ها در تدبير امور و وساطت آنها براى تأمين سعادت خويش به عبادت آنها مى‌پرداختند. قرآن در جايى درباره نحوه عبادت بت ها از سوى بت پرستان مى‌فرمايد: «وَ ما كانَ صَلاتُهُمْ عِنْدَ الْبَيْتِ إِلاّ مُكاءً وَ تَصْدِيَةً؛(137) و نمازشان در خانه [خدا] جز سوت كشيدن و كف زدن نبود».
در جاى ديگر درباره دليل آنها بر پرستش بت ها مى‌فرمايد: «وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ ما نَعْبُدُهُمْ إِلاّ لِيُقَرِّبُونا إِلَى اللهِ زُلْفى؛(138) و كسانى كه به جاى او دوستانى براى خود گرفته‌اند [به اين بهانه كه] ما آنها را جز براى اينكه ما را هر چه بيشتر به خدا نزديك گردانند نمى‌پرستيم».