صفحه ٢٦٨

عنايت الهى و فرجام سعادت و نيك بختى
گفتيم كه خداوند وسايل و عوامل هدايت را در اختيار همه انسان ها قرار داده و آنان را از عقل، قرآن و سخنان پيامبران الهى برخوردار ساخته است؛ اما برخى از مردم، از اين وسايل براى رسيدن به هدايت استفاده نمى‌كنند و با اينكه از نعمت عقل و تفكر برخوردارند، از آن براى رسيدن به بينش صحيح بهره نمى‌برند و پا روى عقل مى‌نهند و تسليم هوس ها و خواسته هاى نفسانى و شيطانى مى‌شوند؛ در نتيجه خداوند آنان را گرفتار جهنم مى‌كند كه فرجام همه تبه كاران و كوردلان است: «وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِنْ الْجِنِّ وَالاِْنسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لاَ يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لاَ يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لاَ يَسْمَعُونَ بِهَا أُوْلَئِكَ كَالاَْنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَئِكَ هُمْ الْغَافِلُونَ؛(163) و در حقيقت بسيارى از جنّيان و آدميان را براى دوزخ آفريده‌ايم [چرا كه]دل هايى دارند كه با آن [حقايق را] دريافت نمى‌كنند، و چشمانى دارند كه با آنها نمى‌بينند، و گوش هايى دارند كه با آنها نمى‌شنوند. آنان همانند چهارپايان، بلكه گمراه ترند. [آرى]آنها همان غافل ماندگانند».
پس مهم‌تر از برخوردارى از ابزار هدايت، توفيق و مدد الهى براى دستيابى به هدايت است، پس از آنكه خداوند ما را از عقل، وحى و هدايت پيامبران و اولياى خويش برخوردار ساخت، مهم ترين نياز ما توفيق الهى براى وصول به هدايت مى‌باشد؛ توفيقى كه در پرتو آن، انسان به سعادت و هدايت اصلى و نهايى دست مى‌يابد. هستند كسانى كه از عقل و شناخت معارف الهى برخوردارند و ساليانى را صرف اندوختن معارف دينى كرده‌اند و در زمينه علوم