خداوند بندگانى دارد كه در همه فعاليت ها و رفتار خويش، رضايت او را در نظر دارند و در قاموس زندگى آنان چيزى جز كسب رضاى خدا و عمل به دستورات وى مطرح نيست. اين دسته حتى به اميد كسب رضاى خدا و اطاعت او زندگى مى‌كنند و آرزوى مرگ براى آنان شايسته‌تر از آن است كه كارى را براى رضاى غير خدا انجام دهند.
تبيين اخلاص در نيت عبادت
اطلاق ديگرى كه مى‌توان براى «ايّاك نعبد» در نظر گرفت، اطلاق در انگيزه از جهت اخلاص كامل براى خداست؛ به اين معنا كه نيت انسان در نماز، فقط براى خدا باشد و جز قرب خدا، نيت و انگيزه ديگرى نداشته باشد؛ خواه آن انگيزه ديگر باعث بطلان نماز شود و خواه از نظر فقهى آسيبى به آن نرساند.
شكى نيست كه انسان در نماز بايد قصد قربت داشته باشد و براى اطاعت امر خدا نماز بخواند؛ اما ممكن است انگيزه هاى غير الهى مشوق انسان در اداى نماز شوند و انسان از روى ريا و براى خوشايند مردم نماز بخواند كه در اين صورت نمازش باطل است، و گرچه به ظاهر صورت نماز را انجام داده، در واقع مرتكب گناه شده است؛ همچنان كه برخى براى جلب نظر و خوشامد مردم، مسجد و بيمارستان مى‌سازند و به خدمات اجتماعى و عام المنفعه مى‌پردازند، برخى در انجام دادن اعمال قربى نظير نماز، قصد ريا دارند يا انگيزه آنان كاملا غير الهى است و فقط براى مردم نماز مى‌خوانند و يا در كنار قصد انجام نماز دادن براى خدا، رضايت مردم را نيز در نظر دارند، كه در اين دو صورت نمازشان ريايى و باطل است.
گاهى نيز انسان در كنار انگيزه الهى، خواسته هاى نفسانى خويش را در
به سوی تو
جلسه پانزدهم: تجلّى عبوديت در نماز (2)