صفحه ٩١

ضرورت تحصيل توجه قلبى به خداوند در نماز
درباره بندهاى اذان و اقامه سخن گفتيم. اكنون بحث راجع به ايجاد زمينه و آمادگى كافى براى شروع نماز است تا از اين طريق انسان بهتر بتواند از نماز و گفتوگوى با خداوند بهره بردارى كند. قبل از شروع نماز، شايسته است انسان لحظاتى فكر خود را از امور مادى و آنچه باعث پراكندگى حواس مى‌شود منصرف كند و در نماز و توجه به خداوند متمركز سازد. اگر مى‌خواهد به تنهايى نماز بخواند، سعى كند جايى را برگزيند كه خالى از سر و صدا باشد و در برابر او تصويرهايى نباشد كه جلب نظر كند. اگر مى‌خواهد در نماز جماعت شركت كند، بكوشد به گونه‌اى در بين جمعيت نمازگزار قرار گيرد كه چيزى او را به خود جلب نكند و مزاحم ارتباط او با خداوند نشود؛ گويى او در بين جمعيت محو گرديده است.
اذكارى كه ما در نماز مى‌خوانيم، مفاهيمى دارند كه بايد در ذهن منعكس شوند؛ اما توجه قلبى از مقوله الفاظ و مفاهيم نيست و امرى وراى آنهاست. توجه قلبى، از مقوله علم حضورى و شهودى است كه با عنايت خداوند براى كسانى كه حضور پروردگار خويش را درك كرده‌اند، حاصل مى‌شود. در پرتو قدرت و استعدادى كه خداوند به انسان داده، او مى‌تواند همراه با گفتن اذكار نماز و يا تصور معانى آنها در عمق دل خود به خداوند توجه پيدا كند. ما در اكثر اوقات آمادگى لازم را براى توجه قلبى به خداوند نداريم؛ ولى با استعانت از خداوند و با توجه به مفاهيم اذكار نماز و تمركز در آنها مى‌توانيم اين حالت